چه فلزهایی را می‌توان لحیم کاری کرد؟

برای اتصال قطعات فلزی مختلف به یکدیگر از تکنیکی به نام لحیم کاری استفاده می‌شود. قبل از انجام ‏لحیم کاری، لازم است که ابتدا جنس فلزات را بررسی کرده و تجهیزات ضروری را تهیه کنید. در ‏صورتی که فلزات لحیم پذیر باشند و ابزار لحیم کاری مانند سیم لحیم و… را آماده کرده باشید، نوبت به ‏انجام لحیم طبق اصول استاندارد آن می‌رسد.‏
بعضی مواقع افرادی که تازه‌کار هستند موقع انجام لحیم کاری به مشکل برمی‌خورند و نمی‌توانند دو قطعه ‏را به هم لحیم کنند. در این شرایط ممکن است فرایند لحیم کاری به درستی انجام نشده باشد، یا اینکه قطعات ‏انتخابی لحیم ناپذیر باشند.‏
در این مطلب آوازک، نکاتی درباره این پرسش که چه فلزهایی را می توان لحیم کاری کرد ‏ارائه کرده‌ایم. در صورت که نیاز به دریافت اطلاعات بیشتر در این باره دارید، با تیم متخصص آوازک ‏برای خرید انواع روغن لحیم کاری و … در ارتباط باشید.‏

لحیم کاری چیست؟

به اتصال دو فلز به یکدیگر توسط فرایند ذوب و انجماد لحیم کاری می‌گویند. در معنای تخصصی لحیم به ‏معنی آلیاژ است، یعنی مخلوطی از چند فلز که یکی از آن‌ها فلز اصلی و پایه است. اتصالی که توسط ‏فرآیند لحیم کاری انجام می‌شود به عنوان اتصال لحیمی شناخته می‌شود.‏
گاهی مواقع فرآیند لحیم کاری سخت مطرح می‌شود و اتصال بین دو قطعه فلزی برقرار نخواهد شد. ‏بعضی مواقع نیز در همان لحظه داغ شدن سیم لحیم و ریختن آن روی دو فلز، اتصال بین دو قطع برقرار ‏می‌شود و فرآیند لحیم کاری به پایان می‌رسد.‏

فرایند لحیم کاری

در لحیم کاری ابتدا فلزات لحیم پذیر در کنار هم قرار می‌گیرند. سپس سیم لحیم با کمک هویه حرارت داده ‏می‌شود و سیم آب شده روی دو قطعه می‌ریزد. در نهایت لحیم ذوب شده سرد می‌شود و اتصال بین دو قطعه ‏برقرار خواهد شد. در طول فرایند لحیم کاری به روغن لحیم برای تمیز کردن سر هویه نیاز خواهید داشت. ‏همچنین لازم است که پایه نگه‌دارنده هویه، سیم لحیم اضافی و… را برای تکمیل مراحل لحیم کاری داشته ‏باشید.‏
با توجه به اینکه لحیم کاری به عنوان یک فرآیند ظریف شناخته می‌شود، برای انجام آن باید صبر و ‏حوصله به خرج دهید. در غیر این صورت ممکن است با وجود انجام کلیه مراحل نتوانید اتصال لحیمی را ‏تمیز شکل دهید و مجبور به تکرار چندین‌باره این عمل شوید.‏

چه فلزهایی قابلیت لحیم کردن را دارند؟

همه فلزات قابلیت لحیم کاری ندارند و نمی‌توانید از این طریق ارتباط بین آن‌ها را شکل دهید. گاهی مواقع ‏فلزات انتخابی از جنس فلزات لحیم پذیر نیستند و باید با کمک جوشکاری یا … آن‌ها را به یکدیگر وصل ‏کنید.

البته در پاسخ به این سوال که چه فلزاتی را می توان لحیم کاری کرد باید گفت که برخی فلزات هم لحیم پذیر هستند و هم قابلیت جوشکاری را دارند و شما باید بر اساس موقعیت های مختلف، یکی از این دو را انتخاب کنید. برای مثال، آلومینیوم، هم لحیم پذیر است و هم قابلیت جوشکاری را دارد. در صورتی که می‌خواهید تفاوت لحیم کاری و جوشکاری را بیشتر بدانید، می‌توانید پاسخ به سوال خود را در مقاله تفاوت لحیم کاری و جوشکاری پیدا کنید.

در ادامه برخی از متداول‌ترین فلزاتی که قابلیت لحیم کاری دارند را جهت شناخت بیشتر معرفی ‏کرده‌ایم.

‏1) لحیم کاری آلومینیوم

یکی از فلزات لحیم پذیری که هویه و تجهیزات لحیم کاری می‌توانید آن را به قطعات فلزی دیگر متصل ‏کنید آلومینیوم است. لحیم کاری آلومینیوم نسبت به سایر فلزات باید با دقت بیشتری انجام شود و حتماً باید ‏هویه و تجهیزات مناسبی برای انجام این کار تهیه کنید.‏

‏2) لحیم کاری آلیاژ برنج

ساختار ماده برنج به نحوی است که می‌توان از لحیم کاری برای اتصال آن استفاده کرد. از این آلیاژ در ‏ساخت زیورآلات و محصولاتی مانند اسباب‌بازی‌ها استفاده می‌شود. برنج به عنوان یکی از بهترین فلزات ‏برای لحیم کاری شناخته می‌شود و قابلیت لحیم کاری بالایی دارد.‏

‏3) لحیم کاری مس

بسیاری از ظروف و مواد تزئینی حاوی فلز مس هستند. این فلز نیز به عنوان یکی از بهترین گزینه‌ها ‏برای لحیم کاری شناخته می‌شود و مواردی که دارای این فلز هستند را می‌توانید با کمک هویه و سیم لحیم ‏به یکدیگر متصل کنید.‏ درباره لحیم کاری مس در بلاگ آوازک بیشتر بخوانید.

‏4) لحیم کاری سرب

در زمان گذشته فلزاتی که بر پایه سرب بودند در ساخت وسایل مختلفی استفاده می‌شدند. با توجه به ‏خطراتی که سرب برای سلامتی انسان‌ها و محیط‌زیست دارد، به مرور استفاده از این فلز کاهش پیدا کرده ‏و این روزها میزان سربی که در تجهیزات مختلف مصرف می‌شود بسیار کم است. ‏
با این وجود، سرب نیز به عنوان یکی از فلزات لحیم پذیر شناخته می‌شود و می‌توان آن را با کمک هویه و ‏ابزارهای مناسب لحیم کرد.‏

‏5) لحیم کاری نقره و طلا

نقره و طلا به عنوان دو فلز با ارزش و گران‌قیمت شناخته می‌شوند. این دو گزینه نیز جزء فلزات لحیم ‏پذیر هستند و می‌توانید با کمک تجهیزات مناسب آن‌ها را به عنصر مشابه خودشان متصل کنید. در واقع در ‏طلا سازی هویه‌کاری می‌تواند برای ساخت زیورآلات و فرم دهی به آن‌ها یا اتصال چند تکه طلایی یا ‏نقره‌ای استفاده شود.‏

‏6) لحیم کاری فولاد ضد زنگ

لحیم کاری فولاد ضد زنگ به عنوان یکی از سخت‌ترین پروژه‌های لحیم کاری شناخته می‌شود. چون ابتدا ‏باید اکسید ضد زندگی که روی این فولاد وجود دارد را از بین ببرید و آن را صیقل دهید، سپس فرایند لحیم ‏کاری را شروع کنید.‏

چه فلزاتی را نمی‌توان لحیم کرد؟

فولاد، کروم و سایر آلیاژهای فلز مبتنی بر نیکل قابلیت لحیم کاری ندارند و نمی‌توانید آن‌ها را با کمک این ‏فرآیند به یکدیگر متصل کنید. چون نقطه ذوب این فلزات از لحیم کاری بیشتر است. همچنین، امکان لحیم ‏کاری فلزاتی مانند تیتانیوم به خاطر واکنش‌پذیری آن‌ها وجود ندارد.‏

سخن پایانی

همه فلزات ترکیبات و ساختار یکسانی ندارند. همین موضوع موجب شده که برخی از فلزات مانند طلا و ‏مس و سرب لحیم پذیر باشند و بعضی از فلزات را نتوانید با کمک فرایند لحیم کاری به هم متصل کنید. در ‏این مطلب آوازک لحیم کاری مس و سایر فلزاتی که قابلیت اتصال با لحیم را دارند بررسی کردیم. در ‏صورتی که نیاز به تجهیزات لحیم کاری دارید با تیم متخصص آوازک در ارتباط باشید.‏

سؤالات متداول+ جواب
‏1) چه عواملی مانع لحیم کاری خوب برخی از فلزات می‌شود؟
بالا بودن نقطه ذوب فلز نسبت به لحیم، دلیل اصلی مانع لحیم کاری برخی از فلزات است.‏
‏2) آیا می‌توان فلزاتی که قابلیت لحیم کاری ندارند را لحیم پذیر کرد؟
در شرایط خاصی ممکن است فلزاتی که قابلیت لحیم پذیری ندارند را لحیم کرد؛ اما بیشتر فلزات غیر لحیم ‏پذیر معمولاً با فرآیند جوش و… به هم متصل می‌شوند.‏
‏3) تجهیزات لازم برای لحیم کاری کدامند؟
هویه، پایه هویه، سیم لحیم و روغن لحیم کاری اصلی‌ترین عناصر برای شروع این کار محسوب می‌شوند.‏
‏4) متداول‌ترین فلزات مورد استفاده در لحیم‌کاری کدامند؟
سرب و قلع از جمله متداول‌ترین فلزات مورد استفاده در لحیم کاری محسوب می‌شوند.‏
‏5) چه فلزهایی قابلیت لحیم کردن را دارند؟
سرب، مس، برنج و طلا و نقره از جمله فلزاتی هستند که قابلیت لحیم کاری دارند.‏