نوحه چیست؟ تفاوت روضه با نوحه

نوحه چیست؟ این نواحی اندوهگین که می‌تواند اشک را در چشم‌های همه کسانی که شنونده آن هستند جاری کند چه تفاوتی با روضه و مداحی دارد؟ این سؤالات را کسانی که در مراسم‌های مذهبی شرکت می‌کنند، یا اینکه قصد راه‌اندازی هیئت یا یادگیری مداحی را دارند مطرح می‌کنند.
در این مطلب آوازک نکاتی که درباره نوحه و روضه وجود دارد را جهت شناخت بیشتر ارائه کرده‌ایم. اگر قصد دارید که در ماه‌های محرم هیئت‌های عزاداری و مراسم روضه‌خوان یا مداحی را برگزار کنید، با کارشناسان آوازک جهت انتخاب یک سیستم صوتی هیئت مناسب در ارتباط باشید.

نوحه چیست؟

نوحه یک قطعه ادبی آهنگین است که مضمونی غم‌انگیز و حماسی دارد. ریشه نوحه‌خوانی به غم‌های تاریخی و سایه‌ای که آن‌ها روی افراد غم‌دیده مخصوصاً مادران و بانوان داشته برمی‌گردد. در واقع، مادران و بانوان غم‌دیده در سوگ عزیزان از دست رفته خودشان با نوحه‌خوانی غمشان را نشان می‌دادند.
در مذهب شیعه، نوحه‌خوانی توسط مداحان و در مراسم‌های مذهبی اجرا می‌شود. این نوحه‌ها با مضمون سوگواری برای اهل بیت اجرا می‌شوند و مداح با نوای سوزناکش شنوندگان نوحه را با خودش همراه می‌کند.

روضه چیست؟

«روضه» و «روضه‌خوانی» از حدیث نبوی اقتباس شده. در این حدیث ذکر شده که «مجالس ذکر ما (پیامبر و اهل بیتش) باغی از باغ‌های بهشت (روضه من ریاض الجنه) است». البته روایات دیگری وجود دارد که نام روضه از کتاب روضه الشهداء اثر کمال‌الدین حسین بیهقی کاشفی سبزواری که در سده هشتم و نهم هجری در شهر هرات نوشته شده گرفته شده ‌است.
معانی روضه در لغتنامه بهشت، باغ، بستان، گلزار است. اما روضه‌خوانی با هدفی متفاوت توسط مداحان و افراد متخصص در این زمینه انجام می‌شود. در واقع، روضه یا روضه‌خوانی نوعی مراسم مذهبی است؛ و این مراسم توسط شیعیان در یادبود امامان و بزرگان شیعه به ویژه امام حسین (ع)، سومین امام شیعیان برگزار می‌شود.

روضه‌خوان کیست؟

روضه‌خوان فردی است که اشعار و نقل‌هایی را در رابطه با نبرد کربلا و نحوه کشته شدن امامان شیعه با صدای بلند و به حالتی حزن‌انگیز اجرا می‌کند و جمعیت عزادار را با خواندن روضه تحت تأثیر قرار می‌دهد.
صدای سوزناک نوحه می‌تواند تا فرسنگ‌ها دورتر از روضه‌خوان به گوش برسد و کسانی که در کوی و برزن رفت و آمد دارند را نیز به مهمانی عاشورا ببرد. مهمانی که غم زیادی در قلبش پنهان شده و شنیدن روایت‌هایشان بعد از سال‌ها هنوز هم غمناک است.

روضه‌خوانی در ایران و جهان

پس از اینکه متوجه شدید نوحه چیست؟ و روضه چیست؟، نوبت به این می‌رسد که با مراسم روضه‌خوانی در ایران و جهان و نحوه برگزاری آن آشنا شوید. از شروع روضه‌خوانی و مداحی به شکل امروزی در ایران اطلاعات کاملی وجود ندارد.
از گذشته تا به امروز در ماه محرم و صفر روضه‌خوانی در مجالس مردانه و زنانه و در مساجد، تکایا، حسینیه‌ها و هیئت‌های مذهبی برگزار می‌شود. اما بررسی‌ها نشان می‌دهد که تاریخچه روضه‌خوانی در ایران قدمتی دیرینه دارد و از زمان گذشتگان و اجداد ایرانیان در این سرزمین برای اهل بیت و امامان اشعار سوزناکی روایت می‌شده است.
در شروع روضه‌خوانی محرم، ابتدا مجلس قرائت قرآن توسط قاریان انجام می‌شود. سپس سخنرانان که جمعی از روحانیون هستند درباره محرم و آداب عزاداری آن صحبت می‌کنند. در نهایت روضه‌خوان با نوای سوزناکش مداحی را شروع کرده و ذکر مصیبت می‌کند. قبل از شروع روضه‌خوانی، نوای دعای فرج در فضا جاری می‌شود، تا حضرت صاحب‌الزمان نیز از ذکر مصیبتی که برای اهل بیتش خوانده می‌شود خشنود شده و ظهورش را بیش از این به تعویق نیندازد.
هم‌زمان با شروع محرم، شیعیان ساکن نقاط مختلف جهان از جمله پاکستان، عراق، سوریه و… نیز مراسم‌های عزاداری مانند روضه‌خوانی را اجرا می‌کنند. این همراهی جهانی به پاس گرامیداشت یاد و خاطره شهدای دشت کربلا و امام حسین (ع) هر سال باشکوه تمام اجرا می‌شود.

آداب برگزاری روضه در ایران

در ایران آداب روضه‌خوانی برای برگزاری این مراسم رعایت می‌شود. کسانی که مراسم را برگزار می‌کنند باید درباره لحن روضه و نحوه مدیریت برنامه‌های روضه اطلاعات داشته باشند. در طول مراسم نیز چای روضه به عنوان تبرک به مهمانان داده می‌شوند و کسانی که حاجت دارند از برکت نوشیدن این چای غافل نمی‌شوند. به اندازه‌ای چای روضه با ارزش است که اشعار زیادی در وصف آن ارائه شده. از جمله این اشعار می‌توان به مورد زیر اشاره کرد.
عرق کهنه شیراز مرا مست نکرد
چای روضه ارباب زمین گیرم کرد

بهترین روضه‌خوان‌های حال حاضر در ایران

بعد از اینکه جواب سؤال معنی روضه چیست را متوجه شدید، لازم است که متخصصان این حوزه را بنیز شناسید. از جمله بهترین روضه‌خوان‌های حال حاضر در ایران می‌توان به افراد زیر اشاره کرد.

• حاج منصور ارضی
• حاج محمود کریمی
• سعید حدادیان
• عبدالرضا هلالی

نحوه برگزاری مراسم روضه‌خوانی و مداحی

با شناخت نوحه چیست؟ و مراسم‌های مذهبی، افراد زیادی علاقه‌مند می‌شوند که خودشان مهمانی روضه سیدالشهدا را برگزار کنند. برای برگزاری این مراسم‌ها لازم است که ابتدا یک سخنران و روضه‌خوان برای برگزاری مراسم پیدا کنید.
سپس محل مناسبی را به تجهیزات صوتی مناسب مانند اکو همراه و میکروفون مداحی مجهز کنید. برای پذیرایی از مهمان‌ها نیز آماده کردن وسایل چای روضه ضروری است. در نهایت می‌توانید میزبان مراسم روضه امام حسین (ع) شوید و ارادت خودتان به اهل بیت را ثابت کنید.

تجهیزات مورد نیاز مراسم روضه‌خوانی و مداحی

افراد فعال در هیئت‌های مذهبی باید آموزش صدابرداری هیئتی را دیده باشند، تا بتوانند از تجهیزات صوتی تهیه شده بیشترین استفاده را ببرند. برای سیستم صوتی هیئت و برگزاری مراسم‌های مذهبی مانند روضه‌خوانی به تجهیزاتی مانند اکو همراه و میکروفون مداحی بی‌سیم یا باسیم نیاز خواهید داشت. در ادامه برخی از این تجهیزات صوتی حرفه‌ای را جهت شناخت بیشتر معرفی کرده‌ایم.

انواع میکروفون‌های حرفه‌ای مداحی

میکروفون‌های مخصوص مداحی باید کیفیت قابل قبولی برای ضبط صدا داشته باشند، تا صدای مداح و روضه‌خوان به وضوح به گوش شنوندگان برسد. برخی از میکروفون‌های حرفه‌ای آوازک که مناسب مداحی و روضه‌خوانی هستند عبارتند از:

• میکروفون با سیم زیکو مدل DM-1000
• میکروفون با سیم زیکو مدل DM-2500
• میکروفون باسیم زیکو مدل DM-500
• میکروفون بی‌سیم زیکو مدل UH-800H
• میکروفون بی‌سیم زیکو مدل UH-800HC
• میکروفون بی‌سیم زیکو مدل TD-900

انواع اکو همراه مخصوص روضه

علاوه بر میکروفون‌های باسیم یا بی‌سیم، روضه‌خوان به تجهیزات صوتی مانند اکو همراه نیز نیاز دارد که صدا را به گوش تمام مخاطبان حاضر در روضه برساند. اکو همراه قابل حمل است و می‌توانید با شارژ باتری این سیستم صوتی، آن را چند ساعت برای پخش صدا استفاده کنید.
وجود چرخ در زیر دستگاه، قابلیت اتصال به انواع میکروفون‌های بی‌سیم و باسیم و امکان پخش فایل‌های صوتی با کمک درگاه USB و فلش، از دیگر ویژگی‌های این تجهیزات صوتی قدرتمند محسوب می‌شود. در ادامه برخی از اکو همراه‌های زیکو و سایر برندها را برای شناخت بهتر ارائه کرده‌ایم.

• اکو همراه اکوچنگ مدل کلاسیک CLASSIC 200 PLUS
• اکو همراه شارژی بیسیم تکنوسوند PTR4 12P WIR با میکروفون همراه
• اکو همراه ۱۲ اینچ بیسیم زیکو مدل Z-122
• اکو همراه ۶*۲ اینچ بیسیم زیکو مدل Z-26
• اکو همراه ۶ اینچ بیسیم زیکو مدل Z-16

سخن پایانی

نوحه‌خوانی چیست؟ یکی از سوالاتی است که اغلب افراد علاقه‌مند به راه‌اندازی هیئت یا مداح شدن با آن مواجه می‌شوند. برای روضه‌خوانی باید آموزش‌های لازم آن را بگذرانید و از هیئت‌های خانگی و کوچک روضه‌خوانی را شروع کنید. در صورتی که هیئت دارید نیز می‌توانید از افرادی که سال‌ها است در این زمینه فعال هستند کمک بگیرید و مراسم‌های محرم را با شکوه‌تر از همیشه برگزار کنید.
برای خرید تجهیزات صوتی مخصوص محرم مانند انواع باند و بلندگو یا میکروفون‌های مختلف با تیم آوازک در ارتباط باشید.