موسیقی جاز چیست؟ راهنمای آشنایی با تاریخچه، سبک ‏و صدای موسیقی جاز

مقدمه

اگر بخواهیم به طور خلاصه بیان کنیم که موسیقی جاز چیست؟ خواهیم گفت که جاز یک ژانر موزیک پیچیده است که بر اساس بداهه نوازی بنا شده است و یکی از هنرهای اصلی آمریکا محسوب می‌شود. برای اینکه با تاریخچه و این سبک از موسیقی بیشتر آشنا شوید، تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.

موسیقی جاز چیست؟

موسیقی جاز سبک وسیعی از موسیقی است که با هارمونی پیچیده، ریتم‌های همزمان و تاکید زیاد بر بداهه نوازی مشخص می‌شود. نوازندگان سیاه پوست در نیواورلئان، لوئیزیانا، سبک جاز را در اوایل قرن بیستم توسعه دادند. نیواورلئان که مدت‌ها به عنوان یکی از پایتخت‌های موسیقی ایالات متحده به حساب می‌آمد، سنت قوی رگ تایم و بلوز را پرورش داد. نوازندگان اولیه جاز مانند جلی رول مورتون و لوئیس آرمسترانگ بر روی این فرم‌های بلوز و رگتایم بداهه‌پردازی کردند که منجر به ژانر کاملا جدیدی از موسیقی آمریکایی شد.

 

 

 

جاز به سرعت در سرتاسر آمریکا گسترش یافت و کمی بعد، شهر نیویورک پایتخت جاز آمریکا و کل جهان شد. این فرم از موسیقی تکامل یافت تا استانداردهای موسیقی محبوب، موسیقی مدال، پاپ، راک، فانک و حتی آهنگ‌های آوانگارد واقعی را در بر بگیرد.

اکثر اوقات وقتی به موسیقی جاز گوش می‌دهید، متوجه وجود الگوهای «تماس و پاسخ» در آن می‌شوید؛ به طوری که در آن یک صدا، ساز یا بخشی از گروه به بخشی دیگر پاسخ می‌دهد. موسیقی جاز می‌تواند احساسات مختلفی را از درد گرفته تا شادی محض بیان کند. در جاز ممکن است صداهای آزادی را بشنوید، زیرا این سبک موسیقی، صدایی قدرتمند برای افرادی است که به دلیل رنگ پوستشان از رفتار ناعادلانه رنج می‌برند یا در کشوری زندگی می‌کنند که توسط یک دیکتاتور ظالم اداره می‌شود.

مطالعه بیشتر: موسیقی چیست؟

تاریخچه موسیقی جاز چیست؟

جاز تاریخچه طولانی و با سابقه‌ای دارد که قرن بیستم را در بر می‌گیرد. اجازه دهید این قرن را به تفکیک رویدادهای موجود در سبک موسیقی جاز آن شرح دهیم.

اوایل دهه ۱۹۰۰

مورخان موسیقی، موسیقی جاز را در اوایل قرن بیستم نیواورلئان دنبال می‌کنند، جایی که نوازندگانی مانند جلی رول مورتون، کینگ الیور و لوئیس آرمسترانگ بخش‌های رگتایم، بلوز و ردیف دوم هورن را از رژه‌ها وام گرفتند. حتی موسیقی مراسم تشییع جنازه نیواورلئان نیز الهام بخش نوازندگان اولیه جاز بود. جاز جنوبی از نیواورلئان در نهایت به نام جاز دیکسی لند شناخته شد.

دهه‌های ۱۹۲۰ و ۱۹۳۰

دیگر پایتخت‌های اولیه موسیقی جاز شامل شیکاگو و کانزاس سیتی (جایی که کنت بیسی برای مدت طولانی ارکستر خود را در آنجا مستقر کرد) بود، اما این شهر نیویورک بود که موسیقی جاز را به عنوان سنگ محک فرهنگ آمریکایی معرفی کرد. در آن زمان، گروه‌های بزرگ به رهبری سرپرستان گروه مانند دوک الینگتون و فلچر هندرسون برای تماشاگران کلوپ شبانه اجرا می‌کردند. الینگتون به‌ ویژه به‌ خاطر آهنگ‌های اصلی‌اش، که از موسیقی کلاسیک نشأت می‌گرفت و تک‌نوازان گروه بزرگ الینگتون را برجسته می‌کرد، شهرت پیدا کرده بود.

 

 

دهه‌های ۱۹۴۰ و ۱۹۵۰

در دهه‌ ۱۹۴۰، نوازندگان نیویورکی مانند چارلی پارکر، دیزی گیلسپی، باد پاول و آرت بلیکی یک زیرژانر جاز به نام بی‌باپ را توسعه دادند. شاید بپرسید این سبک از موسیقی جاز چیست؟ این سبک شامل نواختن سریع و برق‌آسا، تک نوازی پربار بر روی تغییرات آکورد و هماهنگ سازی معمولی بود. نوازندگانی مانند اورنت کلمن و کوارتت جاز مدرن، قوانین هارمونیک جاز سنتی را به چالش کشیدند. به طور خاص، کولمن با خلق ژانری به نام فری جاز که تا حد زیادی از فرم آهنگی که اکثر استانداردهای جاز را هدایت می‌کرد، استفاده می‌کرد.

دهه ۱۹۶۰

در این دهه، پست بی‌باپ (یا post-bop) سرعت را کاهش داد و پیچیدگی هارمونیک را اضافه کرد. نوازندگانی مانند تلونیوس مونک، چارلز مینگوس و مایلز دیویس دندان‌های خود را با بی‌باپ کوتاه می‌کردند، اما بیشتر به خاطر آهنگ‌های پس از باپ معروف شدند. دیویس ژانری به نام کول جاز را توسعه داد که بر تمپوهای آهسته‌تر، بافت‌های مینیمال‌تر و نواختن مودال تأکید داشت.

ساکسیفونیست‌های مجرب، جان کول‌ترین و سانی رولینز، به همان اندازه در بی‌باپ، جاز جذاب و حتی بداهه‌پردازی‌های پس از تونال مانند آلبوم Ascension کولترین مهارت داشتند. در همین حال، نوازندگانی مانند هربی هنکاک و جو زاوینول جاز را با فانک و راک ادغام کردند تا سبک جدیدی به نام فیوژن ایجاد کنند. افراد دیگری مانند پت متنی و بیل فریسل، از موسیقی محلی الهام گرفتند و آن سبک را به اجراهای جاز خود اضافه کردند.

مطالعه بیشتر: سبک های موسیقی جهان

ژانر موسیقی جاز چیست؟

موسیقی جاز تقریبا با هر ژانر موسیقی، از بلوز گرفته تا موسیقی راک و کلاسیک، همپوشانی دارد. این باعث ایجاد طیف گسترده‌ای از زیرژانرهای جاز می‌شود. چند عنصر مرکزی جاز تقریبا همه اشکال جاز از جمله موسیقی سوئینگ، بیگ باند، بی باپ و جاز جذاب را با هم متحد می‌کند.

ریتم‌های متمایز: ریتم‌های جاز سنتی به‌خاطر نت‌های هشتم نوسانی خود شناخته می‌شوند، جایی که نت اول در جفت نت هشتم تأکید بیشتری می‌کند و نت دوم وقتی به سمت نت بعدی «تاب می‌خورد» سبک‌تر می‌شود. در همین حال، جاز لاتین، که بر اساس موسیقی کارائیب ساخته شده است، نوسان ندارد. اما شامل ریتم‌هایی است که اغلب از سنت‌های آفریقایی-کوبایی برگرفته شده است.

 

 

 

پیچیدگی هارمونیک: موسیقی جاز به ندرت از سه نتی که موسیقی پاپ، کانتری و فولک را تعریف می‌کند، استفاده می‌کند. تقریبا تمام آکوردهای جاز دارای لحن آکورد هفتم هستند و بسیاری از آنها دارای کشش‌هایی مانند نهم، یازدهم و سیزدهم هستند.

بداهه نوازی: شاید بیش از هر چیز دیگری، روح بداهه نوازی تمام اشکال موسیقی جاز را متحد کند. همه اعضای یک گروه جاز، از نوازندگان سازهای سرب گرفته تا بخش ریتم گرفته تا نوازندگان اصلی، ممکن است به بداهه نوازی بر روی یک آهنگ جاز بپردازند.

طبیعت جاز

نوازندگان جاز برای یافتن صدا و سبک خاص خود ارزش زیادی قائل هستند. این بدان معنا است که صدای مایلز دیویس را بسیار متفاوت از نوازنده ترومپت، لوئیس آرمسترانگ می‌شنوید. نوازندگان جاز دوست دارند آهنگ‌های خود را به سبک‌های مجزای خود بنوازند، بنابراین ممکن است شما به ده‌ها قطعه موسیقی جاز مختلف از یک آهنگ گوش دهید، اما هر کدام از نظر شما متفاوت از دیگری باشد.

سبک نوازندگی نوازندگان هر نسخه را متفاوت می‌کند و تک نوازی بداهه نیز همینطور است. جال است بداندی که ماهیت موسیقی جاز چیست؛ جاز در مورد تبدیل چیزی آشنا – یک آهنگ آشنا – به چیزی تازه است و در مورد ایجاد چیزی مشترک – آهنگی که همه می‌دانند – به چیزی شخصی کاربرد دارد. اینها تنها برخی از دلایلی است که جاز یک شکل هنری عالی است و بیان می‌کند که چرا برخی آن را «موسیقی کلاسیک آمریکا» می‌دانند.

مطالعه بیشتر:

۸ ابزار اصلی موسیقی جاز

تقریبا هر ساز می‌تواند بخشی از یک گروه جاز باشد، مشروط بر اینکه به نوازنده امکان بداهه نوازی را بدهد. هشت ساز به ویژه در گروه‌های موسیقی جاز رایج هستند؛ این ۸ ساز عبارتند از:

درام

درام‌ها بخش ریتم جاز را تقویت می‌کنند. معمولا نوازندگان جاز درام کیت چهار یا پنج تکه‌ای را می‌نوازند. گروه‌های جاز لاتین ممکن است علاوه بر ست درام، شامل سازهای کوبه‌ای دستی یا کاجون نیز باشند. درامرهای معروف جاز عبارتند از: آرت بلیکی، مکس روچ و بیلی کابهام.

باس

تقریبا همه گروه‌های جاز از کنترباس یا گیتار باس استفاده می‌کنند. از نوازندگان مشهور باس جاز می‌توان به چارلز مینگوس، ری براون، دیو هالند و گری پیکاک اشاره کرد.

کیبورد

کیبورد موسیقی جاز چیست؟ کیبورد جاز شامل پیانو یا یک کیبورد دیجیتال می‌شود که بخشی کلاسیک از یک ترکیب موسیقی جاز را تشکیل می‌دهد. باد پاول، تلونیوس مونک، بیل ایوانز، هربی هنکاک، کیت جارت و جیسون موران تنها تعدادی از پیانیست‌های افسانه‌ای جاز و نوازندگان کیبورد هستند.

گیتار

گیتار پس از کیبورد به عنوان رایجترین ساز وتر در یک گروه جاز در رتبه دوم قرار دارد. چارلی کریستین، وس مونتگومری، جو پاس، پت متنی و مایک استرن از جمله نوازندگان مشهور گیتار جاز هستند.

ترومپت

از همان روزهای اولیه در نیواورلئان، گروه‌های جاز یک ترومپت را به نمایش می‌گذاشتند. لوئیس آرمسترانگ، مایلز دیویس، دیزی گیلسپی و وینتون مارسالیس همگی ترومپت‌های موسیقی جاز هستند.

ترومبون

اگرچه ترومبون به اندازه ترومپت پر زرق و برق نیست، اما در گروه‌های بزرگ جاز و گروه‌های مدرن ثابت بوده است. رابین یوبانکس و ترک مورفی، ستاره‌های ترومبون جاز هستند.

ساکسیفون

قابلیت‌های برق‌آسای ساکسیفون و سهولت نسبی نواختن، آن را به یک ساز عالی در موسیقی جاز تبدیل کرده است. کلمن هاوکینز، لستر یانگ، چارلی پارکر، جان کولترین، سانی رولینز، اورنت کولمن، و مایکل برکر از مشهورترین نوازندگان ساکسیفون در تاریخ موسیقی جاز هستند.

آواز اصلی

در مقایسه با دیگر اشکال موسیقی عامه پسند، جاز کمتر به یک خواننده اصلی وابسته است. با این وجود، بسیاری از خوانندگان جاز از جمله سارا وان، بیلی هالیدی و الا فیتزجرالد به شهرت جهانی دست یافتند.

جمع‌بندی

مطلب حاضر را به موضوع «موسیقی جاز چیست» اختصاص دادیم و گفتیم جاز نوعی موسیقی است که بداهه نوازی معمولا بخش مهمی از آن است و تنوع فوق‌العاده‌ای را در بر می‌گیرد. این تنوع باعث می‌شود تا ابزارآلات زیادی در گستره موسیقی جاز قرار بگیرند. از این رو، اگر شما هم جزو علاقه‌مندان به موسیقی هستید، می‌توانید با مراجعه به سایت آوازک (avazac.com) از ابزارهای ضبط موسیقی، انواع میکروفون و باند مانیتورینگ اطلاع کسب کنید.