منظور از گام در موسیقی چیست؟ (همه چیز درباره گام صدا)

به طور کلی گام موسیقی یکی از مهم‌ترین مواردی است که در آموزش موسیقی یاد می‌گیریم. به عبارت دیگر گام پایه‌های اصلی موسیقی است و یادگیری آن و نمودار آن باعث بهتر شدن عملکرد و توانایی شما در حیطه ترانه‌سرایی می‌شود. به همین جهت در این مقاله قصد داریم به سؤال منظور از گام در موسیقی چیست پاسخ دهیم. برخی از ما به صورت ناخودآگاه اجزای موسیقی را می‌شناسیم و این قابلیت را داریم که با آن بخوانیم.

زیرا از دوران کودکی در معرض شنیدن موسیقی بوده‌ایم؛ بنابراین اگر یک خواننده در حین اجرای موسیقی چند نت را اجرا کند و از شما بخواهد نت‌های بعدی را بخوانید شما قادر به خواندن آن نت‌ها هستید. اما شاید ندانید که چطور این کار را باید انجام داد. در ادامه این مقاله با ما همراه شوید تا به تعریف دقیقی از گام موسیقی دست‌یابید.

فهرست مطالب

تعریف گام موسیقی

گام به فرانسوی “Gamme” از چند نت تشکیل شده است و به ترتیب ارتفاعی که دارند مرتب شده‌اند. به طور کلی گستره صوتی گام‌ها متشکل از دوازده عدد نیم‌پرده متساوی با یک اکتاو است. ارتفاع گام‌ها می‌تواند به صورت صعودی یا نزولی باشد و این امر باعث ایجاد گام‌های بالا و پایین می‌شود.

ریشه گام: به مهم‌ترین و اصلی‌ترین نت هر گام ریشه گام گفته می‌شود.
درجه گام: به صوت‌های پی‌درپی و معین شده می‌گویند.

انواع گام صدا: گام‌های دیاتونیک، گام‌های کروماتیک

گام دیاتونیک: گامی است که فاصله بین درجات آن یک دست و برابر نیست. مانند گام ماژور و گام مینور
گام کروماتیک: به گامی که فاصله بین تمام درجات آن یک نیم‌پرده است می‌گویند. در ادامه به بررسی سوال منظور از گام در موسیقی چیست و معرفی گام ماژور و مینور می‌پردازیم.

منظور از گام در موسیقی چیست؟

برای پاسخ به این سؤال می‌توان گفت که گام‌های موسیقی یا گام صدا در واقع به گروهی از نت‌ها گفته می‌شود. این گام‌ها هنگامی که در خارج و داخل توالی نواخته شوند به ترتیب صعودی و نزولی بودن نت‌ها در نهایت صدای دلنشینی را ایجاد می‌کنند.

به‌عنوان‌مثال شخصی که در حال گرم کردن حنجره خود برای خوانندگی است به طور معمول با خواندن گام‌های مختلف این کار را انجام می‌دهد. این یک تعریف ساده و کاملاً خام از گام است با این حال شما را برای یادگیری گام در مسیر خوبی قرار می‌دهد.

تعریف ساده گام در موسیقی این است که در واقع گام‌ها متشکل از چند نت هستند و این نت‌ها را می‌توان به عنوان الفبای موسیقی دانست. دقیقاً مانند سایر زبان‌ها که از حروف و الفبای خاص خود تشکیل شده‌اند، در موسیقی نیز هر گام و نت‌های آن به عنوان حروف و الفبای موسیقی شناخته می‌شود. به طور کلی گام‌های موسیقی دارای انواع مختلفی شامل گام‌های ماژور و گام‌های مینور هستند که از رایج‌ترین و متداول‌ترین گام‌ها در موسیقی به شمار می‌روند. در ادامه برای درک بهتر پاسخ به سوال منظور از گام در موسیقی چیست به بررسی مهم‌ترین گام یعنی گام ماژور می‌پردازیم.

معرفی گام‌های ماژور

نخستین قدم برای درست کردن گام ماژور این است که ۷ حرف از حروف الفبای زبان انگلیسی را از شروع آن یعنی از حرف A به شکل A B C D E F G بنویسید. در این قسمت به اولین گام ماژور که از نت C شروع می‌شود نگاهی بیندازید. در ادامه تنها کاری که باید کنید این است که دوباره حروف انگلیسی را به همان شکل و ترتیبی که گفته شد بنویسید. اما با یک تفاوت که در این دفعه با نت C به صورت C D E F G A B آغاز کنید. اگر تجربه پیانو زدن را داشته باشید حتماً متوجه شده‌اید که کلیدهای سفید در واقع همان نت‌های موسیقی هستند‌؛ بنابراین اگر کلید‌ها را به ترتیب از C تا B بزنید گام ماژور را اجرا کرده‌اید.

این کار یکی از بهترین روش‌ها برای نواختن نخستین گام در انواع گام‌های موسیقی بر روی پیانو است؛ بنابراین این روشی که گفته شد نحوه به دست آوردن اولین گام ماژور است. به طور کلی نتی که از آن برای ابتدای گام استفاده می‌کنیم معمولاً اسم همان گام می‌شود. به عنوان مثال این گام ماژور که از حرف C آغاز می‌شود گام C ماژور نام دارد.

حال فرض کنید که برای آغاز یک گام از حرف G استفاده کنیم. در این صورت به این گام، گام G ماژور گفته می‌شود. اما همه چیز به همین سادگی نیست در ادامه با ما همراه باشید تا از نکات بیشتری مطلع شوید.

گام در موسیقی چگونه نام‌گذاری می‌شود؟

در ادامه مبحث به بررسی نحوه نام‌گذاری گام‌ها می‌پردازیم. همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردیم هر گام بر اساس اولین حرف یا نتی که آغازکننده گام است نام‌گذاری می‌شود. برای مثال گام “لا” از نت “لا” آغاز شده است و پس از طی‌کردن فضا‌هایی (پرده‌ها) به اکتاو یا فاصله هشتم می‌رسد. بخش بعدی نام یک گام که معرفی‌کننده روشی است که جهت طی‌کردن این پرده‌ها تا فاصله هشتم به کار گرفته شده است.

به‌عنوان‌مثال گام دو ماژور از نت دو آغاز می‌شود و فواصلی که دارد منطبق بر تعریف گام‌های ماژور است.

به طور کلی در هر یک از گام‌های موسیقی نت‌هایی وجود دارند که با یکدیگر ارتباط موسیقیایی دارند. از آنجایی که هر قطعه از موسیقی در گام خاصی ساخته و اجرا می‌شود، شناختن گام‌ها می‌تواند در ساخت و اجرا قطعات موسیقی به ما کمک کند. حتی در زمان‌هایی که وسط اجرا نت‌ها را فراموش می‌کنیم با شناخت گام‌های به راحتی می‌توانیم اجرای خود را ادامه دهیم.

گام‌ها در موسیقی چگونه تقسیم‌بندی می‌شوند؟

در قسمت‌های قبلی مقاله به پاسخ سؤال منظور از گام در موسیقی چیست پرداختیم. حال نوبت آن است که بدانیم گام‌های موسیقی چگونه دسته‌بندی می‌شوند. به طور کلی گام‌های موسیقی با توجه به این که تمرکزشان بر روی چه هدفی است دسته‌بندی می‌شوند. این دسته‌بندی شامل ۴ مورد زیر است:

گام ماژور “Major”
گام مینور “Minor”
گام پنتاتونیک ” Pentatonic”
و Modal

همان‌طور که قبلاً گفتیم یادگیری گام ماژول بسیار اهمیت دارد؛ زیرا این گام به طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرد و به بیان دقیق‌تر یکی از مهم‌ترین مفاهیم بنیادی برای درک و شناخت کلید موسیقی به شمار می‌رود. گام‌های مینور نیز به صورت زیر تقسیم‌بندی می‌شوند:

نچرال “Natural”
هارمونیک “Harmonic”
ملودیک “Melodic”

این سه گام از گام‌های مینور در برخی از نت‌ها با یکدیگر متفاوت‌اند. این امر به شما آزادی عمل‌های زیادی را در هنگام اجرای گام مینور می‌دهد. از گام‌های پنتاتونیک هم بیشت در اجرای موسیقی راک، پاپ و همچنین بلوز استفاده می‌‌شود که در دو گام ماژور و مینور هستند.

معرفی گام مینور

در ادامه مبحث منظور از گام در موسیقی چیست به معرفی گام مینور می‌پردازیم. گام مینور نیز از مهم‌ترین و رایج‌ترین گام‌ها در اجرای موسیقی به شمار می‌رود و در کنار گام ماژور لقب Yin Yang موسیقی را کسب کرده‌اند. به طور کلی گام مینور با حساب کردن نت هم نام آخر هشت نت دارد که فاصله بین آن‌ها را ۲ نیم‌پرده و ۵ پرده تشکیل می‌دهد. الگوی زیر بیان کننده یک گام مینور است:

پرده، پرده، نیم‌پرده، پرده، پرده، نیم‌پرده، پرده

جمع‌بندی

در این مقاله سعی کردیم به سوال “منظور از گام در موسیقی چیست” پاسخ دهیم. همان‌طور که مطالعه کردید گام‌های یک موسیقی در واقع متشکل از نت‌هایی است که مانند حروف الفبای یک زبان عمل می‌کنند و در کنار هم قرار گرفتن آن‌ها یک قطعه موسیقی زیبا را می‌نوازد. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه می‌توانید به سایت آوازک مراجعه کنید.