حد مجاز صدا شنوایی چقدر است؟

گوش انسان یکی از اجزای مهم بدن است که به ما در برقراری ارتباط با دنیای بیرونی و شنیدن آواها بسیار کمک می‌کند. گوش به گونه‌ای سازمان یافته است که تنها قدرت شنیدن صداهایی را دارد که در محدوده آستانه تحمل گوش انسان مشخص شده باشد. مقدار فشار و یا زیر و بمی صدا دو موضوعی هستند که حوزه شنوایی گوش انسان را تحت تاثیر قرار می‌دهند و به ما در شنیدن صداها کمک می‌کنند. ما در این مقاله سعی داریم تا حد مجاز صدا شنوایی را برای شما شرح دهیم تا با مکانیزم عملکرد سیستم شنوایی آشنا شوید.

اجزای گوش و تاثیر آن بر حد مجاز صدا شنوایی

برای اینکه با آستانه شنوایی گوش انسان آشنا شوید نخست باید به بررسی و شناخت اجزای گوش بپردازیم. این اجزا عبارت اند از: گوش خارجی، گوش میانی و گوش داخلی.

گوش خارجی

بیشتر افراد هنگامی که اسم گوش خارجی را می‌شنوند به یاد لاله گوش می‌افتند. لاله گوش دارای ورودی و مجرای صاف نیست و همانطور که می‌دانید دارای قوس‌های فراوان است. در قسمت گوش خارجی ماده‌ای به اسم رومن تولید می‌شود که خاصیتی ایمن کننده به فضای داخلی گوش می‌دهد. این ماده سبب می‌شود تا گوش شما در برابر ورود اجسام و آلودگی‌ها مقاوم شود. مجاری داخلی و لاله گوش، سبب می‌شوند که اصواتی که می‌شنوید در فرکانسی تحت آستانه تحمل گوش انسان وارد مجرای میانی شوند. گوش خارجی، اصواتی با امواج ۳۰۰۰تا۳۵۰۰ هرتز را جمع‌آوری می‌کند. این محدوده فرکانس، همان مکالمات روزمره‌ای است که هنگامی که دو نفر کنار هم ایستاده‌اند شنیده می‌شود.

گوش میانی و حد مجاز صدا شنوایی

گوش میانی یکی از مهم‌ترین اجزای گوش است که در ورود اصواتی در حد مجاز صدا شنوایی برای انسان مهم است. آسیب به گوش میانی صدمات جدی‌ را به دریافت فرکانس امواج شنوایی وارد می‌کند. دلیل حساس بودن گوش میانی این است که سه سیستم انتقال دهنده صدا در آن بخش قرار دارد. این اجزا شامل سیستم استخوانچه‌ای، سیستم عضلانی و سیستم غشایی گوش است. سیستم غشایی گوش، خود به تنهایی شامل پرده‌های گوش و دریچه‌های بین گوش خارجی و میانی است.
در واقع گوش میانی به دلیل داشتن حفره‌ای که پر از هوا است با کمک پرده صماخ با گوش خارجی و از طریق دریچه بیضی با گوش داخلی در ارتباط است. همین داشتن ارتباط و سیستمی دقیق در گوش میانی بیان کننده نقش اصلی آن در انتقال آواها و فرکانس‌ها است. در گوش میانی همانطور که گفته شد بخشی به نام سیستم غشایی وجود دارد. سیستم غشایی از پرده صماخ و دریچه بیضی تشکیل شده است که تمامی آواها بعد از برخورد به پرده صماخ، وارد گوش داخلی می‌شود‌. پرده صماخ، شکلی شبیه به یک دروازه را دارد که امواج صدا پس از برخورد به صماخ وارد قسمت سیستم استخوانچه‌ای می‌شوند.
قسمت مهم شنیدن آواهایی در حد مجاز صدا شنوایی، دقیقا در این بخش است زیرا سیستم استخوانچه‌ای باید امواج صدا را در خود تقویت کند. امواج به دو صورت متراکم و غیر متراکم در هوا هستند و این امواج باید از یکدیگر تفکیک داده شوند زیرا اصوات باید قدرت این را داشته باشند که هنگام رسیدن به گوش داخلی، مایع آندولنف را به حرکت درآوردند. در نتیجه این فرایند است که با کمک به حرکت درآمدن مایع آندولنف، قادر به شنیدن صداهایی در آستانه تحمل گوش انسان خواهیم بود و اگر این مایع به حرکت در نیاید ما قدرت شنیدن را از دست خواهیم داد. پرده صماخ از دریچه بیضی بزرگ‌تر است و همین سبب می‌شود که نیرو از پرده صماخ که بزرگ‌تر است، وارد دریچه بیضی شود. این انتقال نیرو از حجم بزرگ به کوچک باعث می‌شود تا میزان انتقال صدا به استخوانچه ۱۷ برابر شود.

گوش داخلی

بخش دیگر گوش که در دریافت حد مجاز صدا شنوایی درگیر است، گوش داخلی است. بعد از انتقال امواج از گوش میانی، دریچه بیضی امواج را به گوش داخلی انتقال می‌دهد. در گوش داخلی، امواج مکانیکی به امواج الکتریکی تبدیل می‌شوند. گوش داخلی با قرار گرفتن در استخوان گیجگاهی از دو قسمت لابیرنت تشکیل می‌شود. حلزون در گوش داخلی قرار گرفته است و در این بخش غشا و استخوان وجود دارد که این سبب شده است فضای درون حلزون به سه بخش تقسیم شود. فرکانس‌های صوتی در گوش میانی به سیگنال‌های عصبی تقسیم می‌شوند و با پردازش‌های شنوایی که در قسمت عصب شنوایی صورت می‌گیرند، سرانجام به مغز منتقل می‌شوند.

حد مجاز صدا شنوایی چقدر است؟

اصوات در محدوده شنوایی انسان به فرا صوت و فرو صوت تقسیم می‌شوند. به صداهایی که فرکانس آن‌ها بیش از میزانی است که انسان توانایی شنیدنش را داشته باشد فراصوت یا اولتراسوند (ultrasound) می‌گویند و به صداهایی که فرکانس آن‌ها کمتر از محدوده شنوایی انسان است فروصوت یا infrasound می‌گویند. گوش انسان قادر به شنیدن امواجی است که بین 20 تا 20،000 هرتز است اما این صداها بیشتر امواجی هستند که در محدوده مکالمات روزمره انسان‌ها است.
هر محدوده صدایی بالاتر یا پایین‌تر از حد مجاز صدا شنوایی برای انسان قابل شنیدن نیست. میزان قدرت فرکانس امواج صدای ما در یک مکالمه عادی حدود ۶۰دسی‌بل است و این آستانه صدا با افزایش سن تغییر می‌کند. پس همانگونه که گفته شد بسامد شنیداری انسان و حد ولوم صدا برای آسیب ندیدن شنوایی بین 20 تا 20،000 هرتز است.

صداهایی که باعث آسیب به شنوایی می‌شوند عبارت اند از:

• بوق‌های ممتدی که در یک ترافیک سنگین و یا صدای بلندی که از تجهیزات ساختمانی می‌شنوید.
• صدایی شبیه به حالت جیغ یک انسان که با شدت و قدرت است.
• بوق موتورسیکلت و ماشین‌آلات سنگین
• اسنوموبیل
• نزدیک نشستن به باندهای موسیقی در یک کنسرت
• صدای انفجار

اگر بخواهیم این محدوده شنوایی را بر اساس بلندی یا به عبارتی، شدت صدا مورد بررسی قرار دهیم این شدت بین ۰ تا ۱۸۰دسی‌بل است. در این محدوده فرکانسی باید این نکته را در نظر بگیریم که صدای بیش از ۸۵ دسی‌بل باعث آسیب به گوش داخلی می‌شود و اگر در معرض صدای بلند قرار بگیرد در مواردی باعث ناشنوایی نیز می‌شود.
روند کهولت سن باعث می‌شود که حد مجاز صدا شنوایی انسان دستخوش تغییرات شود به طوری که در میانسالی بیشترین میزانی که از فرکانس برای انسان‌ها قابل شنیدن است ۱۴۰۰۰هرتز است. هرچند که این تغییراتی که در محدوده میانسالی اتفاق می‌افتد امری طبیعی است و برای درمان کم‌شنوایی درمان‌های بسیاری وجود دارد اما بهتر است که مراقب گوش خود باشید و طبق معیار فرکانس حد ولوم صدا برای آسیب ندیدن شنوایی، گوش خود را در معرض اصوات قرار دهید.

نکات پایانی درباره حد مجاز صدا شنوایی

با توجه به آنکه امروزه بخشی از بیشترین آسیب‌های شنوایی به نوجوانان و جوانان به دلیل گوش‌دادن به موسیقی با صدای بلند ایجاد می‌شود باید چند نکته را در نظر بگیرید. آستانه تحمل گوش انسان بسیار در حد اعتدال قرار دارد و شما با گوش دادن به موسیقی با صدای بلند، دچار ایجاد نقص در عملکرد پرده صماخ و گوش میانی خود می‌شوید. دریافت امواجی بیشتر از آستانه شنوایی ممکن است افراد را بسیار زودتر از رسیدن به کهنسالی به کم‌شنوایی دچار کند. با توجه به هزینه‌های بالا برای تهیه سمعک و یا سایر خدمات مرتبط با آن تداوم حفظ حد ولوم صدا برای آسیب ندیدن شنوایی بسیار امری عاقلانه است.
بهتر است برای حفظ سلامت شنوایی از وسایل و تجهیزات صوتی با کیفیت‌ که در حد مجاز صدا شنوایی قدرت پردازش دارند، استفاده کنید و هر از چند گاهی به گوش خود استراحت دهید. موسیقی را با صدای بسیار بلند گوش نداده و سعی کنید از هدفون‌هایی استفاده کنید که نویزگیر هستند. شما برای استفاده و مشاهده محصولات باکیفیت، طبق استانداردهای حوزه شنوایی می‌توانید از سایت آوازک بازدید کنید.