چگونه یک پادکست خوب بسازیم؟

این روزها همه پادکست گوش می‌کنند، شما چطور؟!‏ نمی‌توان رشد پادکست‌ها را در این چندساله نادیده گرفت، رشدی که باعث شده خیلی‌ها این پرسش را بپرسند که چگونه پادکست خوب بسازیم ؟ گفته می‌شود در ایالات متحده، ۱۶۷ میلیون ‏نفر یعنی معادل ۵۱ درصد کل جمعیت، تا کنون به پادکست گوش داده‌اند. البته آمریکایی‌ها تنها نیستند و ‏بسیاری از مردم جهان، با هندزفری یا هدفون، پادکست‌های آموزشی، علمی، طنز، موسیقی، سرگرم کننده ‏و… گوش می‌دهند. پادکست، فایلی صوتی است که بر اساس موضوع خاصی ساخته شده است و به آن، ‏رادیواینترنتی هم می‌گویند. پادکست از دو کلمه (‏Ipod‏+‏Broadcast‏) تشکیل شده است و می‌تواند در ‏شبکه‌های اجتماعی، وب‌سایت، سی دی آموزشی و … به اشتراک گذاشته می‌شوند. ‏
در این مقاله می‌خواهیم درباره ساخت گام به گام پادکست با شما صحبت کنیم. ‏
ساخت پادکست، شاید به نظر بسیار سخت به نظر بیاید اما زمانی که این کار را به انتها رساندید، خواهید ‏دید که کار بسیار آسانی بوده است. البته پیدا کردن کانال‌هایی برای اشتراک گذاری مطلب و پیدا کردن ‏مخاطب می‌تواند سخت باشد. ‏

گام اول:

پیدا کردن موضوع برای پادکست

پیدا کردن موضوع برای پادکست، نخستین قدمی است که در آموزش ساخت پادکست باید به آن توجه ‏نمود. شما به چه موضوعاتی علاقه دارید؟ برای چه مخاطبینی می‌خواهید پادکست بسازید و مردم، چه ‏چیزهایی می‌پسندند. قبلا در مجله آوازک درباره پیدا کردن ایده یا موضوع برای پادکست صحبت کرده‌ایم. ‏پس اگر می‌خواهید بیشتر در این مورد بدانید، حتما این مقاله از آوازک را بخوانید. ‏

گام دوم:

پیدا کردن فرم محتوا

پادکست را با زبان‌های مختلف می‌توان تولید کرد. ممکن است زبان علمی را برای خودتان انتخاب کنید یا ‏زبان کودکانه و عامیانه. سبک اجرای شما، باید با توجه به موضوعتان تعیین شود. برای مثال اگر مخاطبین ‏شما کودکان زیر ده سال هستند، نمی‌توانید از کلمه‌های سخت علمی استفاده کنید و زمانی که مخاطبین ‏شما، افرادی هستند که با علم فیزیک سر و کار دارند، مجبورید کمی علمی‌تر صحبت کنید. اگر از زبان یک ‏شرکت در حال ساخت پادکست هستید، باید فرم محتوای شما با فرم دیگر محتواهای ساخته شده در آن ‏شرکت همخوانی داشته باشد. اما این تمام ماجرا نیست! شما اگر می‌خواهید به پرسش چگونه یک پادکست ‏خوب بسازیم پاسخ دهید، باید یک تصمیم‌گیری دیگر نیز انجام دهید. فرم اجرای پادکست یا تیپ اجرای ‏آن، چگونه باشد؟ چند فرم اجرا داریم، فرم پادکست تک نفره، فرم پادکست مصاحبه‌ای، فرم پادکست ‏میزگرد یا دورهمی، فرم پادکست با بیش از یک میزبان، پادکست قصه گو و پادکست ترکیبی. ‏
پادکست یک نفره، اغلب محتوایی از قبل آماده شده دارد، گوینده آن در کنار میکروفون نشسته و پادکست ‏را ضبط می‌کند. ‏
پادکست گفتگومحور یا مصاحبه‌ای، یک میزبان ثابت و یک میهمان متغیر دارد و در آن، میزبان و میهمان ‏از یکدیگر سوال می‌پرسند و بحث را هدایت می‌کنند.‏
در پادکست با بیش از یک میزبان، وظایف بین میزبانان تقسیم شده و هر کدام از آن‌ها، اظهار نظرات ‏متفاوتی در خصوص موضوع خواهند داشت که می‌تواند پادکست شما را جذاب‌تر کند. ‏
اما کدام نوع پادکست، بیشترین مخاطبین را دارد؟ تحقیقات نشان داده است اغلب پادکست های قصه گو ‏توانسته اند مخاطبیت بیشتری جذب کنند. پادکست‌هایی که در ان‌ها داستان‌سرایی یا استوری تلینگ ‏انجام می‌شود، یا قصه‌ روایت می‌کند و یا مانند نمایش‌های رادیویی، میزبان یا میزبانان، خود را به جای ‏شخصیت‌های قصه می‌گذارند و داستان را به جلو می‌برند. ‏

گام سوم:

نوشتن پادکست

چه یک پادکست ده دقیقه‌ای داشته باشید و چه یک پاکست چندساعته، برای آن که بهتر بتوانید برنامه را ‏جلو ببرید بهتر است از قبل شرح پادکست را بنویسید و حتی چند بار آن را تمرین کنید. باید به این نکته ‏توجه کنید که جوری صحبت نکنید که انگار در حال خواندن از روی یک کتاب یا متن هستید، بلکه متن ‏شما درست با زبان خودتان نوشته شده باشد. ‏
عنوان بندی از دیگر نکاتی است که باید برای ساخت پادکست خوب از آن استفاده کنید. تصور اینکه یک ‏فرد، ساعت‌ها درباره موضوعی صحبت کند ولی شما ندانید که می‌خواهد در مورد چه موضوعاتی صحبت ‏کند کم دشوار است. پس در آغاز کار، حتما درباره عناوین و موضوعات مورد بحث، صحبت کنید. ‏
عنوان‌بندی شما می‌تواند شامل موارد ذیل باشد: ‏
تیتراژ یا آرم استیشن مخصوص پادکست خودتان، سلام علیک و معرفی خودتان یا تیم تولید کننده، معرفی ‏موضوع پادکست، معرفی اسپانسر (درصورت وجود)، صحبت در خصوص موضوع و ارائه محتوا، جمع بندی ‏و نتیجه‌گیری و در نهایت: خداحافظی و پخش تیتراژ پایانی.‏
تصمیم گیری درباره زمان پادکست از دیگر چیزهایی است که باید به آن توجه کنید. می‌خواهید پادکستی ‏دو ساعته داشته باشید یا ده دقیقه‌ای. اگر می‌خواهید چندین اپیزود ضبط کنید، بهتر است زمان آن‌ها در ‏یک طیف قرار بگیرد. نه اینکه یک اپیزود دو ساعته داشته باشید و یک اپیزود پنج دقیقه‌ای. به این نکته ‏توجه کنید که هر پادکست با توجه به موضوع و مخاطبین خود می‌تواند زمان مشخصی داشته باشد و ‏اینگونه نیست که بگوییم پادکست علمی باید بیست دقیقه باشد و پادکست سرگرم کننده پنجاه دقیقه! ‏

گام چهارم:

بهترین ابزار ساخت پادکست

می‌خواهید یک پادکستر حرفه‌ای باشید؟ شاید خود را با بهترین پادکسترهای ایرانی و خارجی مقایسه ‏کنید، آن‌هایی که در استودیوهای حرفه‌ای مشغول ضبط و ادیت صدای خود هستند اما اگر منطقی باشید، ‏بهتر است از کوچه خاکی شروع کنید و پله پله گام بردارید. در آغاز کار نیازی به یک استودیو یا تجهیزات ‏و نرم افزارهای حرفه‌ای ضبط صدا ندارید. شما می‌توانید با تجهیزات ساده کار خود را شروع کنید و کم کم ‏آن را گسترش دهید. ‏
ابزار برای ضبط پادکست
به وسیله موارد مختلفی می‌توان اقدام به ضبط پادکست کرد، از گوشی تلفن همراه گرفته تا میکروفون لپ ‏تاپ یا رکوردر.اما به این نکته نیز توجه کنید که میکروفون مناسب برای ضبط صدا با گوشی قیمت بالایی ‏ندارد و شما برای کاهش نویز می‌توانید از آن استفاده کنید.‏
‏ برخی از انواع میکروفن یقه ای، برای گوشی هوشمند مناسب‌اند، برخی از آن‌ها قابلیت اتصال به لپ تاپ و ‏پی سی را دارند و برخی دیگر نیز برای اتصال به دوربین فیلمبرداری طراحی شده‌اند. برای خرید میکروفون ‏یقه ای که در دو نوع بی سیم و باسیم به بازار عرضه می‌شود می‌توانید روی آوازک، حساب ویژه باز کنید. ‏
اگر به دنبا ضبط پادکست مصاحبه ای هستید، خرید رکوردر می‌تواند برای شما گزینه مناسبی باشد ‏اما فراموش نکنید، رکوردرها ابزاری گران قیمت محسوب می‌شوند. ‏

شاید شما هم در زمان گوش دادن به وویس ضبط شده یا صدای سخنرانان، از شنیدن صدای “پ” کلافه ‏شده باشید، برای اینکه صدای پ و دیگر اصوات مزاحم و ناخوشایند را ضبط نکنید، می‌توانید از ابر ‏میکروفون استفاده کنید که بسیار ارزان است. ‏
ابزار دیگری که برای ساخت پادکست خوب و عالی می‌توانید تهیه کنید، پاپ فیلتر یا “پ گیر” است!‏
پاپ فیلترها ابزاری هستند که بین دهان و میکروفون قرار میگیرند و جلوی انتقال یکجای هوایی که از ‏دهان ما خارج می‌شوند را می‌گیرند. کمترین قیمت پاپ فیلترها، ۱۵۰ هزار تومان است. ‏

گام پنجم:

پیدا کردن جایی با کمترین سر و صدا

حتما می‌دانید که برای کیفیت بهتر صدا بهتر است در جایی باشید که صدای محیطی آن بسیار کم است. ‏استودیهای حرفه‌ای ضبط صدا برای این کار، راه‌حل‌های مختلفی دارند. این استودیوها، اتاق‌های اکوستیک ‏دارند که حتی عبور هوا در آن‌ها با فوم‌ها آکوستیک کاملا کنترل شده است. زمانی که در این استودیوهای ‏حرفه‌ای صدای خود را ضبط می‌کنید، خروجی بسیار باکیفیت و شفافی خواهید داشت. هرچند حتی اجاره ‏چندساعته این استودیوها می‌تواند برای شما هزینه بر باشد.

پس به دنبال محیطی آرام باشید که در آن ‏بازگشت صدا نباشد. برای کاهش پژواک یا بازگشت صدا، چندین راهکار دارید. نخستین کار ضبط کردن ‏زیر پتو است که کمتر کسیست که بتواند در چنین شرایطی، صدای خود را ضبط کند. دومین راه آکوستی ‏کردن محیط اطراف میکروفن است. برای مثال، استفاده از ایزولاتور می‌تواند به شما کمک کند. ایزولاتور ‏ابزاری است که بر روی پایه میکروفون نصب شده و از یک روکش مخصوص جذب صدا و یک لایه چوب ‏ساخته شده است. ‏

گام ششم:

شروع امتحانی!‏

حالا نوبت آن رسیده است که ابزارها و صدایتان را تست کنید. با ساخت پادکست آزمایشی می‌توانید ‏توانایی‌ها و ضعف‌های خود را بهتر شناسایی کنید، حتما می‌توانید افرادی را پیدا کنید که پادکست ‏آزمایشی شما را بشنوند و به شما بگویند چگونه پادکست خوب بسازید. برای ضبط صدا می‌توانید از نرم ‏افزارهای ضبط صدا که در مقاله دیگری درباره آن صحبت کردیم، استفاده نمایید. ‏
البته این کار را باید حتی پس از انتشار پادکست خود نیز انجام دهید و نظرات شنوندگان و مخاطبین خود ‏را با دقت گوش دهید و ایرادات خود را برطرف کنید. ‏

گام هفتم

انتخاب موسیقی مناسب برای پادکست

احتمالا در خصوص اینکه موسیقی برای پادکست را از کجا تهیه کنیم و چه موسیقی برای پادکست شما ‏مفید است سوالات زیادی دارید. نکته اول این است که باید موسیقی انتخابی شما، کپی رایت نداشته باشد ‏و سازنده آن به شما اجازه استفاده را داده باشد. در گوگل، “موسیقی بدون کلام” یا ‏Royalty free musics‏ ‏را سرچ کنید و از این موسیقی‌ها استفاده کنید. هر چند برخی از پادکست‌ها که درباره یک هنرمند خواننده ‏یا درباره فرهنگ و آداب و رسوم منطقه صحبت می‌کندن می‌تواند از آهنگ‌ها و موزیک‌هایی با صدای ‏خواننده نیز بهره ببرند. برخی سایت‌ها هستند که می‌توانید افکت‌های صوتی و موسیقی را به رایگان از ‏آن‌ها دانلود کنید مثلا:‏
http://bbcsfx.acropolis.org.uk‏/‏
https://www.bensound.com‏/‏
https://www.free-stock-music.com‏/‏
به این نکته توجه کنید که هرچقدر هم کلام شیوایی داشته باشید و فن بیان عالی، مخاطب شما بالاخره ‏در جایی، توجهش کم خواهد شد. مخصوصا اگر یکنواخت و مداوم صحبت کنید. برای این کار می‌توانید ‏مثلا هر ده دقیقه، از یک موسیقی استفاده کنید و همچنان توجه مخاطبینتان را بیشتر جلب کنید.

‏گام هشتم:

ویرایش صدا

هر چقدر هم که حرفه ای باشید، احتمالا اشکالاتی در صدای شما در هنگام ضبط به وجود می‌آید. البته ‏ادیت صدا تنها مربوط به مشکلات ضبط صدا نیست بلکه زمانی که می‌خواهید موسیقی به پادکست خود ‏اضافه کنید نیز نیاز به ویرایش و تدوین خواهید داشت. ‏
باید بدانید که تدوین پادکست دو مرحله دارد، یکی از نرم‌افزارهای مناسب ویرایش صدا، ‏Adobe audition‏ ‏نام دارد. می‌توانید با نرم افزاری به نام ‏avs، صدای گوینده را ضبط و ادیت کنید و برای خروجی گرفتن و ‏چیدمان کار از آداب اودیشن.‏
گام نهم:

انتشار پادکست

کانال‌ها و پلتفرم‌های مختلفی برای انتشار پادکست شما وجود دارد. حتی گوگل نیز، پلتفرمی به نام گوگل ‏پادکست دارد که می‌توانید اپیزودهای مختلف خود را در آن منتشر نمایید. ‏
از جمله پلتفرم‌های ایرانی انتشار پادکست می‌توان به شنوتو و فیدیبو اشاره کرد و از پلتفرم‌های معروف ‏میزبان پادکست نیز می‌توان انکر (‏anchor‏) را نام برد. ‏
البته به این نکته توجه کنید که برای آنکه بتوانید مخاطبان بیشتری به دست آورید، با فعال بودن در ‏شبکه‌های اجتماعی مانند توییتر و اینستاگرام می‌توانید این کار را ساده‌تر انجام دهید. ‏
امیدوارم این مقاله برای شما مفید بوده باشد، اگر تجربه ای در خصوص پرسش ” چگونه پادکست ‏خوب بسازیم ” دارید، آن را در قسمت نظرات کاربران بیان کنید تا مخاطبین ما از نظرات شما بهره‌مند ‏شوند. ‏