تفاوت مولتی متر و اسیلوسکوپ در چیست و چه کاربردی دارند؟

به‌طورکلی مولتی متر و اسیلوسکوپ دو ابزار مهم و پرکاربرد در آزمایشگاه‌های الکترونیک و برق به شمار می‌روند که وظیفه اصلی آن‌ها بررسی کردن مدارهای الکترونیکی است. اما این دو ابزار با وجود شباهت‌هایی که دارند، با یکدیگر متفاوت‌اند. در این مطلب ما قصد داریم به بررسی تفاوت مولتی متر و اسیلوسکوپ بپردازیم و بدانیم که هرکدام از این دو ابزار برای چه مواردی مناسب‌تر هستند و کارایی بیشتری دارند؛ بنابراین تا انتهای این مطلب با ما همراه شوید.

مولتی متر چیست؟

بهتر است ابتدا با ماهیت هرکدام از این ابزارها آشنا شوید. مولتی متر در واقع یک ابزار دیجیتالی یا آنالوگ است که دارای چندین کمیت الکتریکی است. برای مثال این دستگاه کمیت‌هایی نظیر ولتاژ V، آمپر A، مقاومت Ω باتری اهم را اندازه‌گیری می‌کند.
همچنین مولتی متر دارای چهار قسمت اصلی است که شامل نمایشگر، کلید سکلتور، ورودی و دکمه‌ها می‌شود. قابل‌ذکر است که صفحه‌نمایشی بر روی این ابزار قرار دارد که باتوجه‌به آنالوگ یا دیجیتال بودن آن متفاوت است. صفحه‌نمایشگرهای نوع آنالوگ دارای مقیاسی چند سطحی هستند که جهت نمایش‌دادن میزان ولتاژ جریان و مقاومت مورداستفاده قرار می‌گیرد. صفحه‌نمایشگر مولتی متر دیجیتالی به طور معمول دارای چهار رقم، نمادهای باتری و خواندن ولتاژ بالا و قابلیت نمایش علامت منفی در صفحه‌نمایش ال سی دی‌های بزرگ هستند.
ورودی مولتی متر نیز جایی برای متصل شدن پرآب مشکی و قرمز است که با کمک آن می‌توان تست و آزمایش‌های موردنظر را از طریق دستگاه مولتی متر انجام داد. وجود دکمه‌ها در مدل دیجیتالی این ابزار نیز به نوع و قدرت دستگاه، نور پس‌زمینه و سایر موارد بستگی دارد. از بارزترین تفاوت مولتی متر و اسیلوسکوپ این است که مولتی مترهای آنالوگ قیمت بسیار ارزانی دارند. در ظاهر این ابزارها دارای عقربه‌هایی هستند که بر روی یک صفحه با تعداد زیادی خطوط قرار گرفته‌اند. مولتی مترهای آنالوگ معمولاً ضعیف‌تر و شکننده‌تر از مولتی مترهای نوع دیجیتالی هستند و به همین دلیل به کالیبراسیون دستی نیاز دارند.

دستگاه اسیلوسکوپ چیست؟

در ادامه مبحث تفاوت مولتی متر و اسیلوسکوپ قصد داریم با ابزاری به نام اسیلوسکوپ آشنا شویم. این دستگاه نیز مانند مولتی متر دارای دو نوع آنالوگ و دیجیتالی است. اسیلوسکوپ‌های قدیمی آنالوگ دارای یک لامپ اشعه کاتدی هستند. اما اسیلوسکوپ‌های دیجیتال جدید قابلیت این را دارند که قسمتی از شکل موج را برای مشاهده در زمان‌های بعدی نیز ذخیره کنند.
این دستگاه‌ها از لحاظ اندازه کوچک‌تر و همچنین به تنظیمات بسیار کمی احتیاج دارند. در اندازه‌گیری با سایر نمونه‌ها بسیار کاربردی‌تر و دقیق‌تر هستند. این دستگاه شامل سه قسمت اصلی نظیر نمایشگر، پورت‌های ورودی و خروجی و دگمه‌های فرمان است. نمایش داده‌ها در هر دو نوع آنالوگ و دیجیتال مشابه هم هستند. اسیلوسکوپ‌ها زمان محور افقی و ولتاژ محور عمودی را به‌صورت گرافیکی نشان می‌دهد. اسیلوسکوپ‌ها در دو نوع دستی یا رومیزی موجود هستند. اغلب این دستگاه‌ها دو یا سه پورت یکسان دارند که در ادامه آنها را بررسی می‌کنیم:
• پورت پراب (Probe): از پورت پراب یا پروب جهت انتقال سیگنال الکتریکی به دستگاه اسیلوسکوپ استفاده می‌شود.
• صفحه‌نمایش در اسیلوسکوپ: صفحه‌نمایش در اسیلوسکوپ‌ها در حالت افقی به ۱۰ بخش و در حالت عمودی به ۸ بخش تقسیم می‌شود. این بخش‌بندی‌ها جهت افزایش دقت در اندازه‌گیری تعبیه شده‌اند.
• دکمه‌ها یا Buttons: جهت انتخاب در توابع اسیلوسکوپ و نمودارهای آن مورداستفاده قرار می‌گیرد.

تفاوت مولتی متر و اسیلوسکوپ چیست؟

در این قسمت قصد داریم به تفاوت مولتی متر و اسیلوسکوپ بپردازیم. به‌طورکلی پهنای باند اولیه اسیلوسکوپ‌های دارای سطح پایین یک مگاهرتزی است و قابلیت این را دارد که تا چند مگاهرتز نیز برسد. اما یک مولتی متر از پهنای باند یک کیلوهرتز برخوردار است. پهنای باند بیشتر برابر با است با اسکن بیشتر در ثانیه که این امر منجر به ایجاد موج دقیق‌تری می‌شود.
از بارزترین تفاوت مولتی متر و اسیلوسکوپ این است که اندازه نمایشگر در یک اسیلوسکوپ در قیاس با نمایشگر کوچک مولتی متر کمی بزرگ‌تر است. به‌طوری‌که صفحه‌نمایش اسیلوسکوپ حدود ۵۰ درصد از بدنه آن را شامل می‌شود. درحالی‌که این مقدار برای مولتی‌مترها تنها ۲۵ درصد است و بقیه بدنه دستگاه شامل کنترل‌ها و ورودی‌ها می‌شود.
افزون بر این بر روی صفحه‌نمایش یک اسیلوسکوپ، یک صفحه شبکه‌ای با مربع‌های بسیار کوچک قرار دارد که به آن تقسیمات می‌گویند. وظیفه این صفحه مشبک ارائه تطبیق‌پذیری و انعطاف‌پذیری است. اما هیچ صفحه مشبکی در صفحه‌نمایش مولتی‌مترها وجود ندارد.
از ویژگی‌های دیگر اسیلوسکوپ دیجیتال، حافظه‌دار بودن، امکان اتصال به کامپیوتر، کالیبره خودکار و قابلیت حمل است. پس به‌طورکلی مشخص شد که دستگاه مولتی‌متر می‌تواند ولتاژ امواج را اندازه‌گیری کند اما این عمل در مولتی متر با تغییرات آنی ولتاژ هماهنگ نیست و در بسیاری از موارد این دستگاه بسیاری از تغییرات ولتاژ را نشان نمی‌دهد.
در واقع آنچه که دستگاه مولتی متر نشان می‌دهد میزان یا مقدار متوسط یک ولتاژ است. این در حالی است که دستگاه اسیلوسکوپ شکل امواج را به صورت آنی و در حال حرکت بر روی صفحه‌نمایش خود نشان می‌دهد. به این ترتیب متوجه شدیم که این دو دستگاه تا حدودی عملکرد و کارکرد مشابه به یکدیگر دارند اما تفاوت‌های بسیار بارزی هم نسبت به هم دارند که در ادامه به آن بیشتر می‌پردازیم.

تفاوت‌های کلیدی مولتی متر و اسیلوسکوپ‌ها

در دستگاه مولتی متر نمودار خروجی به صورت پیش‌فرض مقدار است و برای دریافت کردن نمودار باید یک دکمه‌ای را فشرد، این در حالی است که در دستگاه اسیلوسکوپ به صورت کاملاً پیش‌فرض یک نمودار قرار می‌دهد و می‌توان با کمک دستگیره‌های بخش عمودی و افقی دستگاه و همچنین پانل تعبیه شده در مجاور صفحه‌نمایش اطلاعات بیشتری را درمورد نمودار دریافت کرد.
قابل ذکر است که اسیلوسکوپ‌های جدید و مدرن قابلیت ذخیره کردن تصاویری که از گراف نمایش داده شده را دارند. حتی این تصاویر را نیز می‌توان به راحتی منتقل کرد. این مورد یکی از اساسی‌ترین تفاوت‌ مولتی متر و اسیلوسکوپ است. زیرا این ویژگی‌ها در دستگاه مولتی متر در انواع مختلف آن در دسترس نیستند، مولتی مترها در نهایت فقط بتوانند یک مقدار مشخص را ذخیره می‌کنند.
دستگاه اسیلوسکوپ نه تنها قادر است تصاویر مختلف را ذخیره کند که علاوه بر آن می‌تواند نمودارها را با مدت زمانی خاص ذخیره کند. به دلیل وجود این ویژگی اسیلوسکوپ‌ها برای انجام اهداف تحقیقاتی بسیار محبوب‌تر هستند، چرا که می‌توانند اطلاعات و داده‌های بسیار حساس را برای مطالعه کردن در آینده ذخیره کنند. اسیلوسکوپ‌ها معمولاً ابزارهای سبک‌وزن هستند و به راحتی می‌توان آن‌ها را با خود حمل کرد. از طرفی مولتی‌ مترها نیز به اندازه حمل در جیب، کوچک هستند.

تفاوت قیمت مولتی مترها و اسیلوسکوپ‌ها

رنج قیمت یکی از مهم‌ترین تفاوت مولتی متر و اسیلوسکوپ به شمار می‌رود. دستگاه‌های مولتی‌متر با توجه به عملکردشان و درنظرگرفتن تمام ویژگی‌هایی که دارند قیمتشان از ۱۰۰ هزار تومان شروع می‌شود و تا ۱۰ میلیون تومان و حتی بیشتر نیز می‌رسد. قیمت اسیلوسکوپها نیز چیزی حدود هشت تا ۹ میلیون تومان است. اما مهم‌ترین مسئله آن است که این دو ابزار از کجا خریداری شوند تا هم کاملاً مطمئن باشند و هم بهترین مشاوره را هنگام خرید به شما ارائه دهند. توصیه ما این است که برای خرید این ابزارها حتماً از فروشگاه‌های معتبر خرید کنید.

کلام آخر

در این مطلب با بارزترین تفاوت مولتی متر و اسیلوسکوپ آشنا شدید. همچنین دانستید که هرکدام در چه مواردی عملکرد بهتری دارند و برای چه مواردی می‌توان از آن‌ها استفاده کرد. به‌طورکلی دستگاه‌های اسیلوسکوپ از قابلیت‌های بیشتری برخوردار است و یکی از قابلیت‌های محبوب آن ذخیره اطلاعات و انتقال آن به کامپیوتر است اما از ویژگی‌های مثبت مولتی متر هم نمی‌توان گذشت. اگر قصد خرید و تهیه این دو دستگاه را دارید می‌توانید با مراجعه به وب‌سایت آوازک اطلاعات بیشتری در این زمینه کسب کنید.