چگونه یک پادکست خوب بسازیم؟
این روزها همه پادکست گوش میکنند، شما چطور؟! نمیتوان رشد پادکستها را در این چندساله نادیده گرفت، رشدی که باعث شده خیلیها این پرسش را بپرسند که چگونه پادکست خوب بسازیم ؟ گفته میشود در ایالات متحده، ۱۶۷ میلیون نفر یعنی معادل ۵۱ درصد کل جمعیت، تا کنون به پادکست گوش دادهاند. البته آمریکاییها تنها نیستند و بسیاری از مردم جهان، با هندزفری یا هدفون، پادکستهای آموزشی، علمی، طنز، موسیقی، سرگرم کننده و… گوش میدهند. پادکست، فایلی صوتی است که بر اساس موضوع خاصی ساخته شده است و به آن، رادیواینترنتی هم میگویند. پادکست از دو کلمه (Ipod+Broadcast) تشکیل شده است و میتواند در شبکههای اجتماعی، وبسایت، سی دی آموزشی و … به اشتراک گذاشته میشوند.
در این مقاله میخواهیم درباره ساخت گام به گام پادکست با شما صحبت کنیم.
ساخت پادکست، شاید به نظر بسیار سخت به نظر بیاید اما زمانی که این کار را به انتها رساندید، خواهید دید که کار بسیار آسانی بوده است. البته پیدا کردن کانالهایی برای اشتراک گذاری مطلب و پیدا کردن مخاطب میتواند سخت باشد.
گام اول:
فهرست مطالب
پیدا کردن موضوع برای پادکست
پیدا کردن موضوع برای پادکست، نخستین قدمی است که در آموزش ساخت پادکست باید به آن توجه نمود. شما به چه موضوعاتی علاقه دارید؟ برای چه مخاطبینی میخواهید پادکست بسازید و مردم، چه چیزهایی میپسندند. قبلا در مجله آوازک درباره پیدا کردن ایده یا موضوع برای پادکست صحبت کردهایم. پس اگر میخواهید بیشتر در این مورد بدانید، حتما این مقاله از آوازک را بخوانید.
گام دوم:
پیدا کردن فرم محتوا
پادکست را با زبانهای مختلف میتوان تولید کرد. ممکن است زبان علمی را برای خودتان انتخاب کنید یا زبان کودکانه و عامیانه. سبک اجرای شما، باید با توجه به موضوعتان تعیین شود. برای مثال اگر مخاطبین شما کودکان زیر ده سال هستند، نمیتوانید از کلمههای سخت علمی استفاده کنید و زمانی که مخاطبین شما، افرادی هستند که با علم فیزیک سر و کار دارند، مجبورید کمی علمیتر صحبت کنید. اگر از زبان یک شرکت در حال ساخت پادکست هستید، باید فرم محتوای شما با فرم دیگر محتواهای ساخته شده در آن شرکت همخوانی داشته باشد. اما این تمام ماجرا نیست! شما اگر میخواهید به پرسش چگونه یک پادکست خوب بسازیم پاسخ دهید، باید یک تصمیمگیری دیگر نیز انجام دهید. فرم اجرای پادکست یا تیپ اجرای آن، چگونه باشد؟ چند فرم اجرا داریم، فرم پادکست تک نفره، فرم پادکست مصاحبهای، فرم پادکست میزگرد یا دورهمی، فرم پادکست با بیش از یک میزبان، پادکست قصه گو و پادکست ترکیبی.
پادکست یک نفره، اغلب محتوایی از قبل آماده شده دارد، گوینده آن در کنار میکروفون نشسته و پادکست را ضبط میکند.
پادکست گفتگومحور یا مصاحبهای، یک میزبان ثابت و یک میهمان متغیر دارد و در آن، میزبان و میهمان از یکدیگر سوال میپرسند و بحث را هدایت میکنند.
در پادکست با بیش از یک میزبان، وظایف بین میزبانان تقسیم شده و هر کدام از آنها، اظهار نظرات متفاوتی در خصوص موضوع خواهند داشت که میتواند پادکست شما را جذابتر کند.
اما کدام نوع پادکست، بیشترین مخاطبین را دارد؟ تحقیقات نشان داده است اغلب پادکست های قصه گو توانسته اند مخاطبیت بیشتری جذب کنند. پادکستهایی که در انها داستانسرایی یا استوری تلینگ انجام میشود، یا قصه روایت میکند و یا مانند نمایشهای رادیویی، میزبان یا میزبانان، خود را به جای شخصیتهای قصه میگذارند و داستان را به جلو میبرند.
گام سوم:
نوشتن پادکست
چه یک پادکست ده دقیقهای داشته باشید و چه یک پاکست چندساعته، برای آن که بهتر بتوانید برنامه را جلو ببرید بهتر است از قبل شرح پادکست را بنویسید و حتی چند بار آن را تمرین کنید. باید به این نکته توجه کنید که جوری صحبت نکنید که انگار در حال خواندن از روی یک کتاب یا متن هستید، بلکه متن شما درست با زبان خودتان نوشته شده باشد.
عنوان بندی از دیگر نکاتی است که باید برای ساخت پادکست خوب از آن استفاده کنید. تصور اینکه یک فرد، ساعتها درباره موضوعی صحبت کند ولی شما ندانید که میخواهد در مورد چه موضوعاتی صحبت کند کم دشوار است. پس در آغاز کار، حتما درباره عناوین و موضوعات مورد بحث، صحبت کنید.
عنوانبندی شما میتواند شامل موارد ذیل باشد:
تیتراژ یا آرم استیشن مخصوص پادکست خودتان، سلام علیک و معرفی خودتان یا تیم تولید کننده، معرفی موضوع پادکست، معرفی اسپانسر (درصورت وجود)، صحبت در خصوص موضوع و ارائه محتوا، جمع بندی و نتیجهگیری و در نهایت: خداحافظی و پخش تیتراژ پایانی.
تصمیم گیری درباره زمان پادکست از دیگر چیزهایی است که باید به آن توجه کنید. میخواهید پادکستی دو ساعته داشته باشید یا ده دقیقهای. اگر میخواهید چندین اپیزود ضبط کنید، بهتر است زمان آنها در یک طیف قرار بگیرد. نه اینکه یک اپیزود دو ساعته داشته باشید و یک اپیزود پنج دقیقهای. به این نکته توجه کنید که هر پادکست با توجه به موضوع و مخاطبین خود میتواند زمان مشخصی داشته باشد و اینگونه نیست که بگوییم پادکست علمی باید بیست دقیقه باشد و پادکست سرگرم کننده پنجاه دقیقه!
گام چهارم:
بهترین ابزار ساخت پادکست
میخواهید یک پادکستر حرفهای باشید؟ شاید خود را با بهترین پادکسترهای ایرانی و خارجی مقایسه کنید، آنهایی که در استودیوهای حرفهای مشغول ضبط و ادیت صدای خود هستند اما اگر منطقی باشید، بهتر است از کوچه خاکی شروع کنید و پله پله گام بردارید. در آغاز کار نیازی به یک استودیو یا تجهیزات و نرم افزارهای حرفهای ضبط صدا ندارید. شما میتوانید با تجهیزات ساده کار خود را شروع کنید و کم کم آن را گسترش دهید.
ابزار برای ضبط پادکست
به وسیله موارد مختلفی میتوان اقدام به ضبط پادکست کرد، از گوشی تلفن همراه گرفته تا میکروفون لپ تاپ یا رکوردر.اما به این نکته نیز توجه کنید که میکروفون مناسب برای ضبط صدا با گوشی قیمت بالایی ندارد و شما برای کاهش نویز میتوانید از آن استفاده کنید.
برخی از انواع میکروفن یقه ای، برای گوشی هوشمند مناسباند، برخی از آنها قابلیت اتصال به لپ تاپ و پی سی را دارند و برخی دیگر نیز برای اتصال به دوربین فیلمبرداری طراحی شدهاند. برای خرید میکروفون یقه ای که در دو نوع بی سیم و باسیم به بازار عرضه میشود میتوانید روی آوازک، حساب ویژه باز کنید.
اگر به دنبا ضبط پادکست مصاحبه ای هستید، خرید رکوردر میتواند برای شما گزینه مناسبی باشد اما فراموش نکنید، رکوردرها ابزاری گران قیمت محسوب میشوند.
شاید شما هم در زمان گوش دادن به وویس ضبط شده یا صدای سخنرانان، از شنیدن صدای “پ” کلافه شده باشید، برای اینکه صدای پ و دیگر اصوات مزاحم و ناخوشایند را ضبط نکنید، میتوانید از ابر میکروفون استفاده کنید که بسیار ارزان است.
ابزار دیگری که برای ساخت پادکست خوب و عالی میتوانید تهیه کنید، پاپ فیلتر یا “پ گیر” است!
پاپ فیلترها ابزاری هستند که بین دهان و میکروفون قرار میگیرند و جلوی انتقال یکجای هوایی که از دهان ما خارج میشوند را میگیرند. کمترین قیمت پاپ فیلترها، ۱۵۰ هزار تومان است.
گام پنجم:
پیدا کردن جایی با کمترین سر و صدا
حتما میدانید که برای کیفیت بهتر صدا بهتر است در جایی باشید که صدای محیطی آن بسیار کم است. استودیهای حرفهای ضبط صدا برای این کار، راهحلهای مختلفی دارند. این استودیوها، اتاقهای اکوستیک دارند که حتی عبور هوا در آنها با فومها آکوستیک کاملا کنترل شده است. زمانی که در این استودیوهای حرفهای صدای خود را ضبط میکنید، خروجی بسیار باکیفیت و شفافی خواهید داشت. هرچند حتی اجاره چندساعته این استودیوها میتواند برای شما هزینه بر باشد.
پس به دنبال محیطی آرام باشید که در آن بازگشت صدا نباشد. برای کاهش پژواک یا بازگشت صدا، چندین راهکار دارید. نخستین کار ضبط کردن زیر پتو است که کمتر کسیست که بتواند در چنین شرایطی، صدای خود را ضبط کند. دومین راه آکوستی کردن محیط اطراف میکروفن است. برای مثال، استفاده از ایزولاتور میتواند به شما کمک کند. ایزولاتور ابزاری است که بر روی پایه میکروفون نصب شده و از یک روکش مخصوص جذب صدا و یک لایه چوب ساخته شده است.
گام ششم:
شروع امتحانی!
حالا نوبت آن رسیده است که ابزارها و صدایتان را تست کنید. با ساخت پادکست آزمایشی میتوانید تواناییها و ضعفهای خود را بهتر شناسایی کنید، حتما میتوانید افرادی را پیدا کنید که پادکست آزمایشی شما را بشنوند و به شما بگویند چگونه پادکست خوب بسازید. برای ضبط صدا میتوانید از نرم افزارهای ضبط صدا که در مقاله دیگری درباره آن صحبت کردیم، استفاده نمایید.
البته این کار را باید حتی پس از انتشار پادکست خود نیز انجام دهید و نظرات شنوندگان و مخاطبین خود را با دقت گوش دهید و ایرادات خود را برطرف کنید.
گام هفتم
انتخاب موسیقی مناسب برای پادکست
احتمالا در خصوص اینکه موسیقی برای پادکست را از کجا تهیه کنیم و چه موسیقی برای پادکست شما مفید است سوالات زیادی دارید. نکته اول این است که باید موسیقی انتخابی شما، کپی رایت نداشته باشد و سازنده آن به شما اجازه استفاده را داده باشد. در گوگل، “موسیقی بدون کلام” یا Royalty free musics را سرچ کنید و از این موسیقیها استفاده کنید. هر چند برخی از پادکستها که درباره یک هنرمند خواننده یا درباره فرهنگ و آداب و رسوم منطقه صحبت میکندن میتواند از آهنگها و موزیکهایی با صدای خواننده نیز بهره ببرند. برخی سایتها هستند که میتوانید افکتهای صوتی و موسیقی را به رایگان از آنها دانلود کنید مثلا:
http://bbcsfx.acropolis.org.uk/
https://www.bensound.com/
https://www.free-stock-music.com/
به این نکته توجه کنید که هرچقدر هم کلام شیوایی داشته باشید و فن بیان عالی، مخاطب شما بالاخره در جایی، توجهش کم خواهد شد. مخصوصا اگر یکنواخت و مداوم صحبت کنید. برای این کار میتوانید مثلا هر ده دقیقه، از یک موسیقی استفاده کنید و همچنان توجه مخاطبینتان را بیشتر جلب کنید.
گام هشتم:
ویرایش صدا
هر چقدر هم که حرفه ای باشید، احتمالا اشکالاتی در صدای شما در هنگام ضبط به وجود میآید. البته ادیت صدا تنها مربوط به مشکلات ضبط صدا نیست بلکه زمانی که میخواهید موسیقی به پادکست خود اضافه کنید نیز نیاز به ویرایش و تدوین خواهید داشت.
باید بدانید که تدوین پادکست دو مرحله دارد، یکی از نرمافزارهای مناسب ویرایش صدا، Adobe audition نام دارد. میتوانید با نرم افزاری به نام avs، صدای گوینده را ضبط و ادیت کنید و برای خروجی گرفتن و چیدمان کار از آداب اودیشن.
گام نهم:
انتشار پادکست
کانالها و پلتفرمهای مختلفی برای انتشار پادکست شما وجود دارد. حتی گوگل نیز، پلتفرمی به نام گوگل پادکست دارد که میتوانید اپیزودهای مختلف خود را در آن منتشر نمایید.
از جمله پلتفرمهای ایرانی انتشار پادکست میتوان به شنوتو و فیدیبو اشاره کرد و از پلتفرمهای معروف میزبان پادکست نیز میتوان انکر (anchor) را نام برد.
البته به این نکته توجه کنید که برای آنکه بتوانید مخاطبان بیشتری به دست آورید، با فعال بودن در شبکههای اجتماعی مانند توییتر و اینستاگرام میتوانید این کار را سادهتر انجام دهید.
امیدوارم این مقاله برای شما مفید بوده باشد، اگر تجربه ای در خصوص پرسش ” چگونه پادکست خوب بسازیم ” دارید، آن را در قسمت نظرات کاربران بیان کنید تا مخاطبین ما از نظرات شما بهرهمند شوند.