مهندس صدا کیست؟

مهندس صدا کیست؟

این روزها بسیاری از ما دسترسی گسترده‌ای به موسیقی داریم، یعنی در اتومبیل‌، سینمای خانگی، آسانسور و حتی در تلفن، همواره در حال شنیدن موسیقی و صداهای محتلف هستیم. اما این موضوع تجربه نسبتا جدیدی برای بشریت است و فردی به نام مهندس صدا آن را برایمان میسر می‌کند. مثلا شما در دهه ۱۷۰۰ اگر می‌خواستید موسیقی بشنوید، تنها راهی که می‌توانستید این کار را انجام دهید این بود که یک ساز را یاد بگیرید و خودتان آن را بنوازید. یا فردی جایی سازی بزند و شما به آن گوش دهید. حتی تا همین سال‌های پیش اگر مردم می‌خواستند آهنگ خواننده مورد علاقه‌شان را بشنوند، تنها راه موجود این بود که به مسافرت بروند و در کنسرت یا ارکستر او شرکت کنند.

مهندس صدا با استفاده از ابزار متفاوت دنیای صوتی ما را متحول کرده است، از این رو در این مطلب از آوازک ابتدا قصد داریم به این سوال بپردازیم که مهندس صدا کیست و کار مهندس صدا چیست؟ سپس در پایان مطلب درباره‌ی خدمات آوازک در طراحی صدا، اطلاعاتی را با شما به اشتراک بگذاریم؛ در ادامه همراه ما باشید.

کار مهندس صدا چیست؟

این موضوع به تعدادی متغیر بستگی دارد، در واقع کار اصلی مهندس صدا این است که بتواند صدا را از یک مکان به مکان دیگر برساند. ولی این مورد به همین سادگی نیست و در موقعیت‌های مختلف، متفاوت است. به عنوان مثال در کنسرت‌ها خواننده با استفاده از میکروفون آواز می‌خواند اما صدا از آنجا به کجا می‌رود؟ چگونه جمعیت صدای خارج شده از بلندگو را می شنوند؟ یا وقتی که صدایی از تلویزیون خارج می‌شود و شما به راحتی در منزلتان آن را می‌شنوید، همه به لطف هنرهای ضبط و علوم صوت امکان پذیر است که مهندس صدا آن‌ها را ضبط و پخش می‌کند و ما می‌شنویم.

این‌ها فقط دو نمونه معمول از اهمیت مهندسی صدا و کار مهندس صدا هستند. در هر موقعیت، ما یک منبع اصلی صدا داریم، مثلا صدای خواننده یا بازیگر. این صدا باید توسط میکروفون تقویت شود، سپس از آنجا صدا به الکتریسیته تبدیل می‌شود و به ما این امکان را می‌دهد تا تصمیم بگیریم صدا به کجا منتقل شود و چگونه پخش گردد. در این مرحله، می‌توانیم ضبط یا کپی از این صوت را انتخاب کنیم. با ضبط صدا، ما می توانیم آن را پخش کنیم و با دیگران به اشتراک بگذاریم.

مهندس صدا در استودیو

مشاغل زیادی وجود دارند که تحت عنوان مهندس صدا و صوت شناخته می‌شوند. در یک استودیوی ضبط، مهندس صدا باید یک محیط ایده آل برای استودیو را فراهم کند، با مشتریان ملاقات داشته باشد و بتواند محصولی با کیفیت را ارائه کند. این وظیفه یک مهندس صدا است که عملکرد نوازنده را به درستی ضبط کند و بتواند کیفیتی عالی را برای شنوندگان آماده کند.

حالا که صحبت از ضبط و استودیو شد، بهتر است با مثالی از مراحل مختلف تولید آهنگ، وظیفه مهندس صدا را به طور شفاف‌تر توضیح دهیم.

1. ضبط

ضبط کردن اولین مرحله از کار مهندس صدا در استودیو است. تنظیم آلات موسیقی، انتخاب و قرار دادن میکروفون، چک کردن کابل‌های در حال اجرا، سیگنال مسیریابی از طریق کنسول‌های میکس صدا یا سایر وسایل صوتی و ضبط صدا مواردی هستند که در این مرحله اتفاق می‌افتند.

هر میکروفون معمولا آهنگ (صدا) مربوط به خودش را ضبط می‌کند، که به ما اجازه می‌دهد تا بعدا صدای هر ساز را تنظیم کنیم. هر آهنگی که از رادیو، سی دی، آپارات و … شنیده‌اید با این روند شروع می‌شود و این مراحل را آغاز تولید موسیقی می‌دانند. این مرحله را می‌توان به ایجاد قطعات پازل تشبیه کرد که بعدا صداها که حکم قطعه را دارند، توسط مهندس صدا کنار هم قرار می‌گیرند.

2. میکس

این دومین قدم برای ثبت صدای ایجاد شده است. اینجا جایی است که مهندس صدا هر یک از آهنگ‌های صوتی جداگانه و ضبط شده در مرحله یک را، برمی‌دارد و آن‌ها را کنار هم قرار می‌دهد تا موسیقی مورد نظر تولید شود. مهندس صدا از تکنیک‌هایی مانند جابجایی بین کانال‌های استریو (حرکت صدا به سمت چپ یا راست در بلندگوها)، تنظیم EQ برای زیبا به نظر رسیدن هر ساز و همچنین ایجاد تعادل در سطح صدا استفاده می‌کند تا صدای هر ساز به درستی شنیده شود. در میکس می توان با استفاده از جلوه‌ها، پردازنده‌های سیگنال و اتوماسیون، خلاقیت زیادی را به کار برد. میکس به نوعی مانند این است که تمام قطعات پازل ضبط شده خود را بردارید و آن‌ها را کنار هم قرار دهید تا یک عکس ایجاد کنید.

3. مسترینگ

این آخرین مرحله در زنجیره ضبط در استودیو است. در این بخش مهندس صدا ضبط نهایی و میکس را انجام می‌دهد و آن را از طریق پردازش نهایی (محدود کردن، فشرده سازی، اصلاحات (EQ امتحان می‌کند و آهنگ برای پخش آماده می‌شود. در این مرحله صدای ایجاد شده در هر دستگاه و بلندگو، به طور یکسان پخش می‌شود و می‌توان آن را روی سی دی رایت کرد. مثل این‌که در نهایت مهندس صدا پازل را در چارچوب خودش قرار می‌دهد و به نمایش عموم می‌گذارد.

در واقع مهندسی صدا یک علم است که باید خلاقیت را به عنوان فاکتور کلیدی به آن اضافه کرد. مهندس صدا باید مواردی همچون فیزیک صوت، چگونگی انتشار صدا (توسعه و حرکت در هوا) را به خوبی بداند. همچنین با تکنیک‌های خلاقانه جهت زیباتر کردن صدای موسیقی، آشنا باشد.

البته مهندس صدا در استودیو به خلق آثار دیگری همچون، ضبط دیالوگ، پادکست، طراحی صوتی بازی، برنامه‌ها و تبلیغات رادیویی و تلویزنی و … می‌پردازد. ما در این بخش، فرآیند ساخت موسیقی را به عنوان مثالی از کار مهندس صدا ارائه کردیم. می‌توانید درباره میکس و مسترینگ در مجله آوازک بیشتر بخوانید.

مهندس صدا در بیرون از استودیو

بیشتر افراد فکر می‌کنند مهندس صدا فقط در استودیو کار می‌کند، ولی همیشه اینطور نیست. در خارج از استودیو کارهای زیادی برای مهندس صدا وجود دارند که باید انجام شوند. هر زمان و در هر مکان که شما صدایی را از بلندگو می‌شنوید، یعنی کسی برای ایجاد کردن این صدا از قبل کاری کرده است. کار بر روی پروژه‌هایی مثل صدای آهنگ گوشی همراه تا طراحی سیستم اگزوز برای اتومبیل‌های پیشرفته ورزشی (برای ایجاد صدایی شبیه اتومبیل اسپرت واقعی)، همگی در حیطه فعالیت مهندس صدا هستند.

در ادامه برخی از وظایف خارج از استودیوی مهندس صدا را جهت آشنایی بیشتر با شما به اشتراک می‌گذاریم.

1. پخش زنده و کنسرت

پخش زنده یکی از بزرگ‌ترین زمینه‌های کاری یک مهندس صدا است. معمولا گروه‌های موسیقی یا پخش زنده‌های تلویزیونی که ما می‌بینیم (پخش‌های خارج از صدا و سیما)، یک مهندس صدا دارند تا با آ‌ن‌ها به مکان‌های مختلف برود. البته این مورد اصلا کار آسونی نیست و گاهی چندین مهندس صدا لازم است.

مثلا یک نفر برای این که مطمئن شود جمعیت به خوبی صدا را می‌شنوند. فرد دیگر باید چک کند نوازندگان می‌توانند صدای خود و هم گروهی‌هایشان را به وضوح روی صحنه بشنوند. همچنین بخش بزرگی از بازیگران هنرهای نمایشی، از جمله تئاتر زنده، از میکروفون بی سیم استفاده می‌کنند، پس مهندس صدا باید اطمینان حاصل کند که مردم می‌توانند این اجرا را بشنوند.

2. سخنرانی و همایش

همانطور که می‌دانید برخی از شرکت‌ها، سمینارهای آموزشی گسترده‌ای دارند که اغلب در هتل‌ها برگزار می‌شوند. بنابراین، بیشتر اوقات به یک مهندس صدا و تصویر برای بالا بردن کیفیت نیاز دارند. راه اندازی میکروفون و سیستم صوت عمومی (سیستم پیجینگ یا همان PA) از مهم‌ترین وظایفی هستند که مهندس صوت در این مکان‌ها انجام می‌دهد.

4. مساجد

بسیاری از مساجد سراسر ایران، همه روزه برنامه‌ها و سخنرانی‌های مختلفی دارند و تر جیح می‌دهند یک مهندس صوت ماهر، وظیفه پخش صدا را بر عهده بگیرد. مخصوصا در مراسم‌های مذهبی و هیئت‌ها، مهندسی صدا بیشتر مطرح می‌شود. البته برای راه اندازی و نصب تجهیزات صوتی در مسجد نز یاز به مهندس صدا حرفه ای به شدت احساس می‌شود. اگر می‌خواهید اطلاعاتتان را در این زمینه بالا ببرید، حتما مطلب سیستم صوتی مساجد را مطالعه کنید.

4. طراحی صدای محیطی

در بیشتر فروشگاه‌ها در پس زمینه موسیقی پخش می‌شود تا خریدی لذت‌بخش‌تر را برای شما فراهم کنند. حتی در حیاط و پارکینگ فروشگاه، پارک، شهربازی و… موسیقی پخش می‌شود. در شهربازی‌ها صدا یک قسمت مهم است چرا که تجربه‌ای به یاد ماندنی و سرگرم کننده را به وجود می‌آورد. اگر به کشتی‌های تفریحی جنوب ایران رفته باشید، موسیقی زنده همواره در حال پخش است. همچنین موسیقی رکن اساسی برخی از رستوران‌ها و کافه‌هاست، یعنی گاهی دیده می‌شود مشتریان فقط برای فضای دلپذیر و موسیقی جذاب یک رستوران، به آنجا می‌روند. این بخشی از کار مهندس صدا است که با مهارت و آشنایی با علوم صوت، تجربه‌ای خاطره انگیز را به ارمغان بیاورد. می‌توانید در مجله آوازک، درباره سیستم صوتی رستوران بیشتر بخوانید.

طراحی صدا توسط آوازاک

همانطور که مطالعه کردید، برای داشتن اثری با کیفیت یا برای پخش موسیقی جذاب در اماکن مختلف، به یک مهندس صدا و طراحی صوت حرفه‌ای نیاز است. ما در آوازک با بهره‌گیری از مجرب‌ترین مشاوران و مهندسان صدا، شما را در طراحی صوت مکان‌های مختلفی همچون تالار، ورزشگاه، بیمارستان، استخر، پارک آبی، هتل، کافه و رستوران، همایش، کنسرت، مسجد، سینما، فرودگاه و … راهنمایی می‌کنیم.

برای اطلاعات بیشتر می‌توانید با کلیک بر لینک https://avazac.com/projects/ ، از تمامی خدمات و طراحی صوت ما با خبر شوید. همچنین پیشنهاد می‌کنیم برای دریافت مشاوره رایگان با شماره 02191016050 تماس بگیرید.